1.سنن الترمذي : ج ۴ ص ۳۷۰ ح ۲۰۱۸ ، تاريخ بغداد : ج ۴ ص ۶۱ الرقم ۱۶۸۰ ، تفسير القرطبي : ج ۱۸ ص ۲۲۸ كلّها عن جابر بن عبداللّه ، مسند ابن حنبل : ج ۶ ص ۲۲۰ ح ۱۷۷۴۷ عن أبي ثعلبة الخشني نحوه ، كنز العمّال : ج ۳ ص ۱۰ ح ۵۱۸۱ ؛ المجازات النبويّة : ص ۳۷۴ ح ۳۳۸ ، تاريخ اليعقوبي : ج ۲ ص ۹۱ وليس فيه « المتشدّقون » ، تنبيه الخواطر : ج ۱ ص ۱۹۸ نحوه ، عوالي اللآلي : ج ۱ ص ۷۲ ح ۱۳۵ وليس فيه « وأبعدكم . . . القيامة » ، بحار الأنوار : ج ۷۱ ص ۳۸۵ ح ۲۶ .

2.المعجم الكبير : ج ۸ ص ۱۰۷ ح ۷۵۱۲ ، مسند الشاميين : ج ۲ ص ۳۴۲ ح ۱۴۵۸ ، حلية الأولياء : ج ۶ ص ۹۰ ، الفردوس : ج ۵ ص ۴۵۵ ح ۸۷۲۸ كلّها عن أبي اُمامة ، كنز العمّال : ج ۳ ص ۵۶۱ ح ۷۹۱۱ .

3.ما بين المعقوفين أثبتناه من المصادر الاُخرى ، والظاهر أنّها سقطت من المصدر ؛ فهي ممّا يقتضيه السياق .

4.شعب الإيمان : ج ۵ ص ۳۳ ح ۵۶۶۹ ، الصمت وحفظ اللسان : ص ۹۲ ح ۵۰ ، تاريخ دمشق : ج ۲۷ ص ۳۶۶ ح ۵۸۳۷ كلّها عن فاطمة عليهاالسلام ، كنز العمّال : ج ۳ ص ۵۶۱ ح ۷۹۱۲ .

5.المعجم الكبير : ج ۸ ص ۱۶۶ ح ۷۶۹۶ عن أبي اُمامة ، كنز العمّال : ج ۳ ص ۵۶۱ ح ۷۹۱۵ .

6.قال العلّامة المجلسي قدس سره : اختُلِف في معناه ؛ قال الحسن : الصَّرف : العمل ، والعدل : الفدية . وقال الأصمعي : الصَّرف : التطوّع ، والعدل : الفريضة . وقال أبو عبيدة : الصرف : الحيلة ، والعدل : الفدية . وقال الكلبي : الصرف : الفدية ، والعدل : رجل مكانه ( بحارالأنوار : ج ۸ ص ۳۱ ) .

7.سنن أبي داود : ج ۴ ص ۳۰۲ ح ۵۰۰۶ ، شعب الإيمان : ج ۴ ص ۲۵۲ ح ۴۹۷۴ ، تفسير الثعالبي : ج ۴ ص ۲۹۹ كلّها عن أبي هريرة ، كنز العمّال : ج۱۰ ص ۱۹۴ ح ۲۹۰۲۲ .