شرمْدارى و كُندزبانى ،^۱دو شاخه از ايمان اند ، و بدزبانى و لفّاظى ،^۲دو شاخه از نفاق .
و نيز از امام صادق عليه السلام روايت شده كه مى فرمايد :
إنَّ الحَياءَ وَ العَفافَ وَ العِىَّ ـ عِىَّ اللِّسانِ لا عِىَّ القَلبِ ـ مِنَ الإِيمانِ ، وَ الفُحشَ وَ البَذاءَ وَ السَّلاطَةَ مِنَ النِّفاقِ .^۳
شرم و عفّت و كندى ـ كندى زبان ، نه كندى دل ـ از ايمان است و دشنامگويى و بى شرمى و تندى زبان ، از نفاق است .

ارزيابى احاديث فصاحت و بلاغت

طرف نظر از اسناد اين دو دسته احاديث ، در جمع بندى و ارزيابى آنها مى توان گفت كه آنها با هم تعارضى ندارند ، با اين توضيح كه فصاحت و بلاغت، در واقع ، عبارت است از هنر (يا به تعبير دقيق تر : مهارتِ) خوب سخن گفتن ، و اين هنر ، مانند هر هنر ديگر مى تواند ارزش يا ضدّ ارزش باشد . اگر اين هنر در خدمت انسان و ارزش هاى اخلاقى و انسانى به كار گرفته شد ، كمال و بسيار ارزشمند است و اگر در جهت ضدّ اخلاقى و ضدّ انسانى مورد استفاده قرار گرفت ، نقص و بسيار نكوهيده