۱۲.المناقب، ابن شهرآشوب :چون ابو طالب در گذشت ، [پيامر خدا صلى الله عليه و آله ] به طائف رفت و يك ماه در آن جا ماند ـ و زيد بن حارث نيز با ايشان بود ـ و سپس به مكّه باز آمد ، و يك سال و شش ماه در مكّه در پناه مُطعِم بن عَدى بود و در موسم ها، قبايل را دعوت مى كرد . پس ، نخستين بيعت عَقَبه در مِنا صورت گرفت . در اين بيعت ، پنج تن از خزرج و يك تن از قبيله اوس ، پنهان از قوم خويش ، با ايشان بيعت زنانه كردند . آنان، عبارت اند از : جابر بن عبد اللّه ، فِطنة بن عامر بن حِزام ، عوف بن حارث ، حارثة بن ثعلبه ، مرثد بن اسد ، ابو امامه ثعلبة بن عمرو ، و به قولى : اسعد بن زراره.
چون اين عدّه به مدينه باز گشتند و داستان را [براى مردمشان ]گفتند و از قرآن خواندند ، به آن ايمان آوردند .
سال بعد ، يعنى عقبه دوم، شش تن ديگر را با پيام صلح و بيعت، همراه آن عدّه فرستادند . اين شش تن، عبارت بودند از : ابو هيثم بن تيّهان ، عبادة بن صامت ، ذكوان بن عبد اللّه ، نافع بن مالك بن عجلان ، عبّاس بن عبادة بن نضله ، يزيد بن ثعلبه، هم پيمان او ، و به قولى : مسعود بن حارث و عُوَيم بن ساعده هم پيمان آنان . پس از بيعت ، پيامبر صلى الله عليه و آله پسرعمويش مصعب بن هاشم را با ايشان به مدينه فرستاد و او در منزل اسعد بن زُراره اقامت گزيد ، و اهل مدينه به نزد او گرد آمدند و بيشترشان مسلمان شدند، مگر خانه اميّة بن زيد و حَطَمه و وائل و واقف . اينان، پس از بدر و احد و خندق، اسلام آوردند .
سال بعد، بيعت حارث صورت گرفت . در اين بيعت، هفتاد مرد و دو زن از اوس و خزرج، حاضر بودند . پيامبر صلى الله عليه و آله از ميان آنان، دوازده نقيب برگزيد تا نمايندگان قوم خويش باشند : نُه تن از خزرج و سه تن از اوس . از خزرج : اسعد و جابر و براء بن معرور و عبد اللّه بن حِزام و سعد بن عباده و منذر بن قمر و عبد اللّه بن رواحه و سعد بن ربيع ، و از قَواقل ، ۱ عبادة بن صامت ، و از اوس ، ابو هيثم و اُسَيد بن خُضَير و سعيد بن خيثمه .
1.قَواقِل ، قومى از خزرج اند . در وجه تسميه آنها گفته اند كه چون كسى به آنان پناهنده مى شد ، نيزه اى به او مى دادند و مى گفتند : «قَوقِل حيث شئت» ؛ يعنى: با آن هر جا كه خواستى، برو ! آزادى .
