1051
منتخب ميزان الحكمه

1569 ـ معناى كِبر

۵۳۸۵.بحار الأنوارـ به نقل از ابوذر ـ: زمانى در آغاز روز در مسجد خدمت پيامبر خدا صلى الله عليه و آله رسيدم و گفتم: اى رسول خدا! پدر و مادرم به فداى شما! مرا يك سفارشى كنيد كه خداوند مرا بدان نفعى رساند، حضرت فرمود: اى ابوذر! هر كس بميرد و در دلش ذرّه اى تكبّر باشد، بوى بهشت را استشمام نمى كند مگر اين كه پيشتر توبه كند. عرض كرد: اى رسول خدا! من زيبايى را دوست دارم، حتى دوست دارم بند تازيانه ام و دوال كفشم زيبا باشد. آيا از اين حالت، بيمِ كبر و خود پسندى مى رود؟ فرمود: دلت را چگونه مى يابى؟ عرض كرد: آن را شناساى حق و آرام گرفته بدو، مى يابم. فرمود: پس اين حالت، كِبر نيست. بلكه كبر، آن است كه حق را فروگذارى و به ناحق روى آورى و به مردم با اين ديد نگاه كنى كه هيچ كس آبرويش چون آبروى تو وخونش چون خون تو نيست.

۵۳۸۶.امام على عليه السلام :فروتنى را جستم و آن را جز در پذيرش حق، نيافتم. پس حق پذير باشيد؛ زيرا پذيرش حق [انسان را ]از تكبّر دور مى سازد.

۵۳۸۷.الكافىـ به نقل از عبدالأعلى بن اعين ـ: امام صادق عليه السلام از قول رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: بزرگترين تكبّر، پست شمردن مردم است و استخفاف نسبت به حق. عرض كردم: پست شمردن مردم و استخفاف حق چيست؟ فرمود: حق را نشناسد و از اهل حق بد گويد. پس هر كه چنين كند، با خداوند عز و جل بر سر رداى او ستيزيده است.

۵۳۸۸.الكافىـ به نقل از حفص بن غياث ـ: امام صادق عليه السلام فرمود : هر كه بر اين باور باشد كه از ديگران برتر است، او در شمار مستكبران است. عرض كردم: اگرگنهكارى را ببيند و به سبب بى گناهى و پاكدامنى خود، خويشتن را از او برتر بداند چه؟ فرمود: هيهات هيهات! چه
بسا كه او آمرزيده شود اما تو را براى حسابرسى نگه دارند؛ مگر داستان جادوگران موسى عليه السلام را نخوانده اى؟

1570 ـ نكوهش متكبّر

۵۳۸۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :منفورترين مردمان، شخص متكبّر است.

۵۳۹۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :روز قيامت دورترين شما ازمن، پرگويان، يعنى همان مستكبران، هستند.

۵۳۹۱.امام على عليه السلام :در شگفتم از آدميزاد،كه آغازش نطفه اى است و فرجامش لاشه اى و در اين ميان انبار غائط است و با اين همه تكبّر مى ورزد!

۵۳۹۲.امام على عليه السلام :تكبّرنورزد، مگر كسى كه پست است.

۵۳۹۳.امام صادق عليه السلام :هيچ مردى تكبّر يا گردنفرازى نكرد، مگر به سبب احساس خوارى و حقارتى كه در خود يافت.

1571 ـ درمان كبر

۵۳۹۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :براستى كه خوش دارم مرد با خوشحالى و افتخار چيزى را با دست خودش براى خانواده اش ببرد و بدين وسيله كبر را از خود دور كند.


منتخب ميزان الحكمه
1050

1569 ـ تَفسيرُ الكِبرِ

۵۳۸۵.بحار الأنوار عن أبيذرّ :دَخلتُ ذاتَ يَومٍ فيصدرِ نَهارِهِ على رسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله في مَسجدِهِ ... فقلتُ : يا رَسولَ اللّهِ، بأبي أنتَ واُمي ، أوصِني بِوَصيَّةٍ يَنفَعُني اللّهُ بِها ، فقالَ : ... يا أبا ذَرٍّ ، مَن ماتَ وفي قَلبِهِ مِثقالُ ذَرَّةٍ مِن كِبرٍ لم يَجِدْ رائحَةَ الجَنَّةِ إلّا أن يَتوبَ قبلَ ذلكَ ، فقالَ : يا رسولَ اللّهِ ، إني لَيُعجِبُني الجَمالُ حتّى وَدِدتُ أنَّ عِلاقَةَ سَوطي وقِبالَ نَعلي حَسَنٌ ، فَهل يُرهَبُ على ذلكَ ؟ قالَ : كيفَ تَجِدُ قَلبَكَ ؟ قالَ : أجِدُهُ عارِفا للحَقِّ مُطمَئنّا إلَيهِ ، قالَ : ليسَ ذلكَ بالكِبرِ ، ولكنَّ الكِبرَ أن تَترُكَ الحَقَّ وتَتَجاوَزَهُ إلى غيرِهِ ، وتَنظُرَ إلَى النّاسِ ولا تَرى أنَّ أحَدا عِرضُهُ كَعِرضِكَ ولا دَمُهُ كَدَمِكَ . ۱

۵۳۸۶.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :طَلَبتُ الخُضوعَ فما وَجَدْتُ إلّا بقبولِ الحقِّ ، اقبَلُوا الحَقَّ ، فإنَّ قبولَ الحقِّ يُبَعِّدُ مِن الكِبرِ . ۲

۵۳۸۷.الكافي عن عبد الأعلى بن أعين :قالَ أبوعبدِ اللّه عليه السلام : قالَ رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : إنَّ أعظَمَ الكِبرِ غَمصُ الخَلقِ وسَفَهُ الحَقِّ ، قلتُ : وما غَمْصُ الخَلقِ وسَفَهُ الحَقِّ ؟ قالَ : يَجهَلُ الحَقَّ ويَطعَنُ على أهلِهِ ، فَمَن فَعَلَ ذلكَ فقد نازَعَ اللّهَ عَزَّوجلَّ رِداءَهُ . ۳

۵۳۸۸.الكافي عن حفص بن غياثٍ عن الإمامِ الصّادقِ عليه السلام :مَن ذَهَبَ يَرى أنَّ لَهُ علَى الآخَرِ فَضلاً فهُو مِن المُستَكبِرِينَ، فقلتُ لَهُ : إنّما يَرى أنَّ لَهُ علَيهِ فَضلاً بالعافيَةِ إذا رَآهُ مُرتَكِبا لِلمَعاصِي ؟ فقالَ : هَيهاتَ هَيهاتَ ! فَلَعَلَّهُ أن يكونَ قد غُفِرَ لَهُ ما أتى وأنتَ مَوقوفٌ مُحاسَبٌ ، أما تَلَوتَ قِصَّةَ سَحَرَةِ موسى عليه السلام . ۴

1570 ـ ذَمُّ المُتَكَبِّرِ

۵۳۸۹.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :أمقَتُ النّاسِ المُتَكبِّرُ . ۵

۵۳۹۰.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ أبعَدَكُم يَومَ القِيامَةِ مِنّيالثَّرثارُونَ ، وهُمُ المُستَكبِرُونَ . ۶

۵۳۹۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :عَجِبتُ لابنِ آدمَ ؛ أوَّلُهُ نُطفَهٌ وآخِرُهُ جِيفَةٌ ، وهو قائمٌ بينَهُما وِعاءٌ للغائطِ، ثُمّ يَتَكبَّرُ ! ۷

۵۳۹۲.عنه عليه السلام :ما تَكَبَّرَ إلّا وَضيعٌ . ۸

۵۳۹۳.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :ما مِن رَجُلٍ تَكَبَّرَ أو تَجَبَّرَإلا لِذِلَّةٍ وَجَدَها في نفسِهِ . ۹

1571 ـ عِلاجُ الكِبرِ

۵۳۹۴.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :إنّهُ لَيُعجِبُني أن يَحمِلَ الرَّجُلُ الشَّيءَ في يَدِهِ يكونُ مُهنِئا ۱۰ لأهلِهِ يَدفَعُ بهِ الكِبرَ عَن نفسِهِ . ۱۱

1.بحار الأنوار : ۷۷/۷۴

2.بحار الأنوار : ۹۰/۳ ؛ ۶۹/۳۹۹/۹۱.

3.الكافي : ۲/۳۱۰/۹

4.الكافي : ۸/۱۲۸/۹۸.

5.بحار الأنوار : ۷۳/۲۳۱/۲۳

6.بحار الأنوار : ۷۳/۲۳۲/۲۵

7.بحار الأنوار : ۷۳/۲۳۴/۳۳.

8.غرر الحكم : ۹۴۶۷.

9.الكافي : ۲/۳۱۲/۱۷.

10.في بعض النسخ : مَهنأة (كما في هامش المصدر) .

11.تنبيه الخواطر : ۱/۲۰۱.

  • نام منبع :
    منتخب ميزان الحكمه
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1380
    نوبت چاپ :
    اوّل
    پیوند معرفی کتاب :
    http://www.hadith.net/post/45349
تعداد بازدید : 418131
صفحه از 1425
پرینت  ارسال به