125
فصلنامه علوم حديث ۲۷

به هر حال، بهتر است انسان هر چه بيشتر عنان زبانش را در اختيار بگيرد تا از گناهان و لغزشهاى زبانى در امان بماند، از طرفى، قلب را نيز سرگرم و مشغول نسازد تا لحظه اى آسوده خاطر به ياد خدا افتد.
اگر خطورات شيطانى، مانع حضور قلب و صفاى دل مى شود،بهتر است با ترنم به اذكار و اوراد و تلاوت قرآن كريم، نفسِ چموش را لگام زند و به سوى معنويات سوق دهد. ۱

۰.از امام جواد درخواست كردم بيشتر بگويد. فرمود:«... قال اميرالمؤمنين(ع): التدبير قبل العمل يؤمنك من الندم؛ تدبير و دورانديشى قبل از شروع كار، مانع پشيمانى تو است».

۰.گفتم: بيشتر بفرماييد. اظهار داشتند:«قال اميرالمؤمنين(ع): من وَثِقَ بالزمانِ صُرِعَ؛ كسى كه به روزگار خود اعتماد كند، محكم به زمين خواهد خورد».

۰.گفتم: زيادتر بيان فرماييد. فرمود:«قال اميرالمؤمنين(ع): قِلّة العِيال إحدى اليسارين؛ كم اهل و عيالى، يكى از دو آسانى است».

۰.گفتم: بيشتر بفرماييد. بيان داشت:«قال اميرالمؤمنين(ع): مَنْ دَخَلَهُ العُجب، هَلَك؛ هر كه دچار خودپسندى شود، نابود خواهد شد».

۰.خواستم اضافه فرمايد. فرمود: «قال اميرالمؤمنين(ع): مَنْ أيقن بالخَلَف جادَ بالعطيّة؛ هر كه يقين داشته باشد، خدا جاى انفاقها را پُر مى كند و به مالش بركت مى دهد، خوب بذل و بخشش مى كند».
عرض كردم بيشتر بفرماييد. فرمود:
خواستم اضافه فرمايد. فرمود: «قال اميرالمؤمنين(ع): مَنْ أيقن بالخَلَف جادَ بالعطيّة؛ هر كه يقين داشته باشد، خدا جاى انفاقها را پُر مى كند و به مالش بركت مى دهد، خوب بذل و بخشش مى كند».
عرض كردم بيشتر بفرماييد. فرمود: «قال اميرالمؤمنين(ع): مَن رضِىَ بالعافية ممّن دُونَه رُزِق السّلامَة ممّن فوقَه؛ هر كه در فكر عافيت و تندرستى و آسايش زيردستانِ خود باشد، از طرف فرادستان خود آسايش ببيند».

در پايان، حضرت عبدالعظيم به حضرت امام جواد(ع) عرض مى كند: از اين سخنان كمال بهره را بردم و همين اندازه برايم بس است. ۲

1.در كتابهاى اخلاقى و روايى، بابى درباره فضيلت سكوت آمده است.

2.مسند عبدالعظيم حسنى، ح ۶۹؛ عيون اخبار الرضا(ع)، ج ۱، ص ۵۸؛ أمالى صدوق، ص ۵۳۱.


فصلنامه علوم حديث ۲۷
124

از حضرت امير(ع) نقل است كه زبير همواره با ما بود تا آن گاه كه عبداللّه زبير پا به عرصه سياست نهاد و پدر را منحرف كرد.

۰.حضرت عبدالعظيم از حضرت امام جواد(ع) درخواست حديث بيشتر دارد و آن حضرت از قول امام على(ع) نقل مى فرمايد:«بئس الزاد إلى المعاد، العدوان على العباد؛ زور و ستم بر مردم، بد توشه اى است براى فرداى قيامت».

بنا بر تعاليم اعتقادى اسلام، تمام اعمال خرد و كلان و ريز و درشت انسان ماندگار است و هيچ صغير و كبيرى از پرونده حذف نمى گردد و يوم الحساب -كه هر روزش بسان هزار سال است براى رسيدگى به همين اعمال است. در آن هول و هراس محشر، سخت ترين حالتها هجوم طلب كاران و حق داران است. همه مى دانيم كه آمرزش حقوق الهى سريع تر و آسان تر از بخشايش حق الناس است؛ زيرا آن مدّعى ندارد، ولى اينها دارد. در همين دنيا مردم تنگ نظر به دشوارى گذشت مى كنند، چه رسد به روز تغابن و تنگ دستى آخرت.

۰.پس از درخواست بيشتر، اين جمله را از امام على(ع) نقل مى فرمايد:«قيمة كلّ امرى ءٍ ما يُحْسِنُه؛ ارزش هر كس به اندازه چيزى است كه آن را خوب مى داند و در آن مهارت دارد.

گويند نظامى شاعر در نصيحتى به فرزندش گفت اگر پالان دوزِ ماهرى باشى، بهتر است از آنكه خياط بدى باشى. اگر كسى حتى در مشاغل عادى و متوسط، به مهارت و خوبى خوشنام و مشهور شود، بهتر از كسى است كه مراحل عالى را هم طى كرده،ولى كارش رونق ندارد.

۰.نيز از امام على(ع) نقل مى فرمايد:«المرُ مَخبؤ تحتَ لسانِه؛ مرد در زير زبان خود پنهان است».

۰.شخصيت، روحيات و هنرها، ملموس و مجسّم نيست تا مثل ظواهر با نگاهى ديده شود و هر كدام، به نوعى در زمينه ها و مناسبتهايى بروز مى كند. يكى از آينه هاى نشان دهنده درون، زبان است. گرچه اهل ريا و نفاق و حيله و دروغ مى كوشند تا ظاهرى زيبا و متفاوت با باطن خود را به نمايش بگذارند، ولى باز هم دير يا زود نهانشان عيان مى گردد و گفته اند: «في تقلُّب الأحوال يُعْرَفُ جواهر الرجال»، «و كلُّ إناءٍ بالّذي فيه يترشحُ؛ از كوزه برون همان تراود كه در اوست».

  • نام منبع :
    فصلنامه علوم حديث ۲۷
    تاريخ انتشار :
    بهار 1382
    سردبیر :
    محمدی نیک (ری شهری)، محمد
    صاحب امتیاز :
    دانشکده علوم حديث
    مدیر اجرایی :
    محمد قنبری
    نشانی :
    قم، بلوار پانزده خرداد، شهرک جهاد، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ص پ : 37185-3431
    تلفن :
    0251-7176131
    امور مشترکان :
    0251-7176413
    دورنگار :
    0251-7785050
    پست الکترونیک :
    ulumhadith@hadith.net
    امتیاز :
    علمی - پژوهشی، به استناد نامه شماره 6219/3 - 85/7/3 کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور
    جانشین سردبیر :
    مهدی مهریزی
تعداد بازدید : 12298
صفحه از 237
پرینت  ارسال به