157
فصلنامه علوم حديث ۲۷

همچنين محمّد بن ابى عبداللّه الكوفى در كتب رجال توثيق نشده است، گرچه تضعيفى نيز برايش مكتوب نيست. ۱
3. از سوى ديگر در حوزه مسائل معرفتى و اخبار از حقايق، خبر واحد صحيح السند نيز اعتبارى ندارد؛ چرا كه اين حوزه از مسائل تعبد بردار نيست. ۲
خلاصه آنكه راهى براى پى بردن به صدور و انتساب اين حديث در دست نيست.

پرسش دوم

در اين حديث، يازده نكته درباره رفتار زنان ذكر شده است. پنج مطلب به زنان اختصاص دارد: 1. حجاب، 2. بيرون رفتن از منزل، 3. امتناع از بستر همسر، 4. آرايش و خودآرايى، 5. عرضه خويش بر مردان.
و شش مطلب ديگر از رفتارهاى مشترك است؛ يعنى در رفتار مردان و زنان، يكسان ديده مى شود. آنها عبارت اند از: 1. زنا، 2. همسرآزارى، 3. پليدى و پلشتى، 4. قوّادى، 5. سخن چينى و دروغگويى، 6. آواز خوانى و حسادت.
سؤال اين است كه چرا در اين رفتارهاى مشترك، فقط زنان گنهكار منظور شده اند، با آنكه رسول خدا اين سخنان را در برابر حضرت على(ع) و فاطمه(س) بيان مى كرد، آيا اين رفتارها از مردان سر نمى زند، آيا مى توان گفت اين رفتارها در زنان بيشتر است؟ به سخن ديگر، چرا رسول خدا از مردانى كه به چنين گناهانى آلوده شده و كيفر مى ديدند، خبر نداد؟
گذشته از آنكه حرمت برخى از آن موارد پنجگانه به صورت مطلق در بحثهاى فقهى مورد ترديد است.

1.همان، ج ۱۴، ص ۲۶۷ - ۲۷۳.

2.پيش از اين در مقاله اى ديگر در همين فصلنامه، ش ۴، ص ۸۳ - ۸۷ به اين موضوع پرداخته شده است.


فصلنامه علوم حديث ۲۷
156

بر اين اساس، اين حديثْ قرينه كثرت نقل را در كتب قدما با خود ندارد، با اينكه فرازهاى ديگر به كثرت نقل شده است.
2. از جهت سندى در سلسله راويان آن سهل بن زياد آدمى قرار دارد كه نه تنها توثيق نشده، بلكه برخى او را تضعيف كرده اند.
نجاشى درباره او گفته است:
سهل بن زياد، ابو سعيد ال آدمى الرازى كان ضعيفاً فى الحديث، غير معتمد فيه، و كان أحمد بن محمّد بن عيسى يشهد عليه بالغلو و الكذب و أخرجه من قم إلى الري. ۱
شيخ طوسى گويد:
سهل بن زياد ال آدمى الرازى، يكنى أبا سعيد، ضعيف. ۲
و نيز در استبصار در ذيل روايتى نوشته است:
و اما الخبر الاول، فراويه أبو سعيد الأدمى و هو ضعيف جداً عند نقّاد الاخبار. ۳
و ابن غضايرى درباره اش گفته است:
سهل بن زياد ابو سعيد ال آدمى الرازى، كان ضعيفاً جداً فاسد الرواية و المذهب. ۴
و چنان كه محققان دانش رجال گفته اند، توثيق شيخ طوسى در يك مورد از كتاب رجال سهوالقلمى از سوى او و يا ازديادى از سوى نسخه پردازان است. ۵
و همينان گفته اند كه تلاشهاى وحيد بهبهانى در توثيق سهل ره به جايى نمى برد و اين شواهد و قراين بسيار سُست است. ۶

1.الفهرست، ص ۱۴۲.

2.حاشيه خلاصة الأقوال، ص ۳۵۷.

3.خلاصة الأقوال، ص ۳۵۷.

4.رجال النجاشى، ص ۱۸۵.

5.معجم الرجال الحديث، ج ۸، ص ت ۳۴۰

6.همان، ص ۳۳۹ - ۳۴۰.

  • نام منبع :
    فصلنامه علوم حديث ۲۷
    تاريخ انتشار :
    بهار 1382
    سردبیر :
    محمدی نیک (ری شهری)، محمد
    صاحب امتیاز :
    دانشکده علوم حديث
    مدیر اجرایی :
    محمد قنبری
    نشانی :
    قم، بلوار پانزده خرداد، شهرک جهاد، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ص پ : 37185-3431
    تلفن :
    0251-7176131
    امور مشترکان :
    0251-7176413
    دورنگار :
    0251-7785050
    پست الکترونیک :
    ulumhadith@hadith.net
    امتیاز :
    علمی - پژوهشی، به استناد نامه شماره 6219/3 - 85/7/3 کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور
    جانشین سردبیر :
    مهدی مهریزی
تعداد بازدید : 12352
صفحه از 237
پرینت  ارسال به