درك كرده، بلكه از جمله كسانى بوده كه مورد اعتماد و داراى موقعيت نزد امام بوده است؛ چه آنكه امام او را مأمور ابلاغ مطالبى به اولياو دوستدارانشان كرده اند.
برخى براى رفع استبعاد از مصاحبت آن حضرت با امام رضا(ع) به اين نكته هم استناد كرده اند كه هشام بن حكم (م 198ق ) از جمله مشايخ حضرت عبدالعظيم بوده و رواياتى را از وى نقل كرده است. با توجه به آنكه وفات امام رضا(ع) در سال 203ق، اتفاق افتاده، پس حضرت عبدالعظيم به طريق اولى مى توانسته از آن امام نقل حديث كرده باشد. ^۱
استدلال فوق تنها امكان نقل حديث از امام رضا(ع) را اثبات مى كند و وقوع آن را به شكل قطعى اثبات نمى كند، همچنان كه منحصر بودن روايت از امام رضا(ع) در يك حديث و شواهدى ديگر، موجب آن شده كه اين روايت را تحريف شده بدانند؛ چه آنكه حضرت عبدالعظيم در روايات بسيارى، از امام هادى(ع) با كنيه ابوالحسن نقل حديث كرده و در اين روايت نيز وى با اين كنيه نقل حديث كرده و احتمالاً كاتبان حديث اشتباهاً كنيه ابوالحسن را بر امام رضا(ع) تطبيق كرده اند و نام ايشان را در برابر اين كنيه افزوده اند. ^۲
از جمله قراينى كه مى تواند شاهدى بر اين مطلب باشد، آنكه از امام هادى(ع) درباره آن حضرت در حديث عرض دين نقل شده كه فرمود: «أنت ولينا حقاً؛ تو به حقيقت دوستدار ما هستى». ^۳ و به همين جهت، امام پيامشان را به اولياى خودشان از طريق حضرت عبدالعظيم -كه خود از اولياى امام است ابلاغ كرده اند.
اما روايت ديگرى نيز به صورت مكاتبه از امام رضا(ع) نقل شده كه در موضوع ايمان حضرت ابوطالب است در آن روايت چنين آمده است:

فصل دوم. طبقه روايى حضرت عبدالعظيم

شيخ طوسى در كتاب رجال خود حضرت عبدالعظيم را در زمرهُ اصحاب امام هادى(ع) و امام عسكرى(ع) برشمرده است؛ ^۱ اما برخى به استناد روايتى -كه در فصل قبل از ثواب الاعمال نقل شد، مدعى شده اند كه چون امام هادى در آن روايت به راوى مى گويد: ثواب زيارت قبر عبدالعظيم همچون زيارت حسين بن على(ع) است، حضرت عبدالعظيم پيش از عصر امام عسكرى(ع) فوت كرده و لذا از اصحاب امام عسكرى(ع) نبوده است. ^۲
همچنين حضرت عبدالعظيم هيچ گونه روايتى از امام عسكرى(ع) نقل نكرده است و اين امر، خود شاهد بر عدم معاصرت وى با آن امام است. بنابراين، برشمردن آن حضرت از اصحاب امام عسكرى(ع) نمى تواند صحيح باشد. اين اشتباه يا ناشى از نسخه هاى خطى و ناسخان آنها و يا ناشى از اشتباه خود شيخ است.
از سوى ديگر، به استناد روايات موجود و نيز تصريح بسيارى از رجاليان، حضرت عبدالعظيم از اصحاب امام جواد بوده است؛ امادر هيچ يك ازمصادر رجالى، آن حضرت را از اصحاب امام رضا ندانسته اند. تنها در كتاب الاختصاص، منسوب به شيخ مفيد، دو روايت به نقل از امام رضا(ع) آمده است.
در روايت اول، به صورت مرسل، نقل مى كند كه:

۰.روي عن عبدالعظيم، عن أبى الحسن الرضا(ع) قال:ياعبدالعظيم، أبلغ عنّى أوليائى السلام و قل لهم أن لا يجعلوا للشيطان على انفسهم سبيلاً... ^۳

از اين روايت استفاده شده كه حضرت عبدالعظيم ،نه تنها عصر امام رضا(ع) را