چند پرسش درباره مسند حضرت عبدالعظيم(ع)

مهدى حسينيان قمى

بى شك، احاديث اهل بيت(ع) پس از قرآن، عالى ترين منابع علمى، فقهى، اخلاقى و... ماست. و اين منابع، نياز شديد به بازشناسى، سنديابى، ابهام زدايى، مشكل شناسى، تعارض فهمى، پيام رسانى و... دارد. اين همه، با تلاش جمعى و تعاون فرهنگى و هم فكرى گروهى و نقد و بررسى عالمانه و موشكافانه به دست مى آيد.
«كاوشهاى حديثى» در پى آن است كه با دستيابى به مشاركت فرهنگى شما به فهمهاى والا و بلندى در حوزه روايات برسد و جانهاى عطشناك را از زلال سرشارِ همتاى وحى سيراب سازد.
گفتنى است كه «دفاع از حديث» و «كاوشهاى حديثى» در مقابله با شيوه نفى سريع و با شتاب احاديث شكل گرفته است.
احساس ما اين است كه بسيارى به جاى كوشيدن در جهت اثبات اعتبار روايات و يافتن راههاى اعتباردهى به روايات و نيز به جاى تلاش براى فهم درست روايات به نفى سريع و پرشتاب روايات روى آورده اند.
اينان با نفى اعتبار روايات و برچسب جعل، وضع و تحريف زدن به مفاد روايات، از روايات دست مى شويند

سخن آخر

صاحبان انديشه به خوبى مى دانند كه هيچ كتابى خالى از نقص و اشتباه نيست و اگر بنا باشد كتابها در بوته نقد گذارده شوند، همه آنها قابل نقد هستند و اگر قرار باشد تمام ايرادهاى كتابى كه مورد نقد قرار گرفته ذكر شود، استقبال پژوهشگران از تأليف كتاب كاهش مى يابد.
نگارنده، ضمن رعايت نكته فوق، در جمع بندى نهايى معتقد است كه اگرچه هيچ يك از سه كتاب معرفى شده در خور شأن حضرت عبدالعظيم و مطابق با شيوه پژوهشهاى نوين و كارآمدِ دوره حاضر نيستند، ليكن خالى از فايده نبوده و كتاب سوم به دليل تكرار كمترِ روايات (در مقايسه با كتاب دوم) و نقل اكثر قريب به اتفاق روايات به دست آمده از حضرت عبدالعظيم، در مجموع قابل استفاده تر است.
در خاتمه بايد افزود كه پيش از انتشار كتاب فوق - كه از مجموعه آثار كنگره بزرگداشت حضرت عبدالعظيم است - برخى از فضلاى محترم كمبودها و ايرادهاى آن را با كميته علمى در ميان گذاشته اند ^۱ و انتشار كتاب با رايزنيهاى لازم صورت پذيرفته است و عذر كميته علمى كنگره در عدم ارائه كتابى در خور شأن حضرت عبدالعظيم، فرصت كم براى ارائه كارى كامل تر و تراكم ساير آثار علمىِ ارائه شده است.