215
فصلنامه علوم حديث ۲۷

برخى از افراد كثيرالحديث و الرواية در رجال النجاشى تعداد تقريبى روايات آنان در كتب اربعه
الحسن بن محمد بن سماعة:...كثيرالحديث 616 و 75 و...
الحسن بن موسى الخشّاب:...كثيرالعلم والحديث 48 و 24 و 34
الحسن بن خرزاذ:...كثيرالحديث
حسن بن مُتّيل:...كثيرالحديث 4 و 3 و 2
احمد بن ادريس:...كثيرالحديث تعداد بالايى
احمد بن داود:...كثيرالحديث 20 و 1
على بن محمّد بن شيرة:...مكثراً من الحديث 85 و 4
على بن ابراهيم...سمع فأكثر 7140
على بن ابى سهل خاتم:...سمع فأكثر 59
على بن بلال:...سمع الحديث فأكثر
على بن محمد بن يوسف:...سمع فأكثر
على بن أحمد بن الحسين:... كثيرالحديث
على بن عبدالرحمن بن عيسى:...كثيرالحديث
على بن صالح:...سمع فأكثر تقريباً
على بن يقطين:...قال أصحابنا روى علي بن يقطين، عن أبي عبداللّه(ع) حديثاً واحداً روى عن موسى(ع) فأكثر 187
العبّاس بن هشام:...كثير الرواية 61 و 3 و 3
فارس بن سليمان:...كثيرالأدب والحديث 0
محمد بن عيسى بن عبيد:...كثيرالرواية 163 و در 1092 روايت مشترك با يك فرد ديگر
محمد بن الحسن بن أبي الخطاب:...كثيرالرواية 189 و حدود 1309
محمدبن يحيى ابوجعفر العطّار القمى:...كثيرالحديث تعداد بالا


فصلنامه علوم حديث ۲۷
214

درباره بخش اوّل گفتني است كه : مرحوم آيةاللّه خويى در معجم الرجال الحديث، سى روايت را از حضرت عبدالعظيم حسنى به كتب اربعه ارجاع داده اند؛ در عنوان عبدالعظيم پنج روايت، در عنوان عبدالعظيم بن عبداللّه سه روايت و در عنوان عبدالعظيم بن عبداللّه الحسنى 22 روايت كه مجموعاً سى روايت مى شود. نه 22 روايت.
و درباره بخش دوم مى گوييم البته كثرت روايت همان گونه كه اشاره شد -درجاتى دارد و اصحاب كثيرالروايت بعضى در اوج و بعضى متوسط هستند. براى توضيح بيشتر ما به برخى از افراد كه در رجال النجاشى درباره آنان آمده كه كثيرالرواية و يا كثيرالحديث هستند و همچنين برخى كه درباره آنان گفته شده قليل الحديث هستند، اشاره مى كنيم و اندازه كثرت روايات آنان و قلّت آن را با مراجعه به معجم حدوداً مشخص مى كنيم و اين خود به وضوح اثبات مى كند كه دارنده بيش از صد روايت كثيرالحديث و الرواية است.
البته در رأس همه شايد ابراهيم بن هاشم و به ترتيب، ديگرانى از قبيل أبان و مانند آن باشند تا مى رسد به كسانى كه كثرت روايتشان از حضرت عبدالعظيم كمتر است.
البته گمان نمى كنم كه نويسنده محترم در تطبيق عنوان كثيرالرواية والحديث بر ايشان ايرادى داشته باشد، گرچه نوشته ايشان چنين چيزى را به ذهن مى رساند.
و اگر منظور ايشان اين است كه از محتواى روايات ايشان چيزى به دست نمى آيد، اين همان اشكالى است كه با توجه به متن روايات عبدالعظيم مطرح كرده اند و حتّى دو شبهه را نيز افزوده اند كه پاسخ مى گوييم.
در اين جا باز تأكيد مى كنيم كه مجموعه روايى اين راوى بزرگ ديده شود تا روايات منحصر به فرد ايشان، چون روايت كباير در قرآن و روايت سؤالات موسى از خداوند در حال مناجات و روايت شانزده حكمت مولا و ديگر روايات ايشان مشخص گردد.
هم اكنون فهرست برخى از افراد كثيرالرواية و نيز قليل الرواية را مى آوريم، با اشاره اى به حدود روايات آنان.

  • نام منبع :
    فصلنامه علوم حديث ۲۷
    تاريخ انتشار :
    بهار 1382
    سردبیر :
    محمدی نیک (ری شهری)، محمد
    صاحب امتیاز :
    دانشکده علوم حديث
    مدیر اجرایی :
    محمد قنبری
    نشانی :
    قم، بلوار پانزده خرداد، شهرک جهاد، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ص پ : 37185-3431
    تلفن :
    0251-7176131
    امور مشترکان :
    0251-7176413
    دورنگار :
    0251-7785050
    پست الکترونیک :
    ulumhadith@hadith.net
    امتیاز :
    علمی - پژوهشی، به استناد نامه شماره 6219/3 - 85/7/3 کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور
    جانشین سردبیر :
    مهدی مهریزی
تعداد بازدید : 12287
صفحه از 237
پرینت  ارسال به