39
فصلنامه علوم حديث ۲۷

هشتم. زنان

در روايات حضرت عبدالعظيم، گذشته از رواياتى كه درباره احكام زنان بود، رواياتى نيز در شأن و جايگاه زن و اشاراتى به راه سعادت و شقاوت زنان ديده مى شود.
در روايتى در شأن سيده زنان عالم ،حضرت فاطمه زهرا(س)، نام فاطمه تفسير شده، كه او را به جهت بريده شدن از هر گونه شرى چنين نام داده اند. ۱
و درباره زنان حامله دلسوز و مهربان فرموده اند:
اگر مرتكب گناه نشوند، نمازگزارانشان داخل بهشت مى شوند. ۲
از مهم ترين روايات درباره زنان، روايتى طولانى است كه حضرت عبدالعظيم به نقل از امام جواد(ع) و ايشان با ذكر سند از پدران و اجدادشان از اميرالمؤمنين(ع) نقل كرده اند كه من و فاطمه بر پيامبر وارد شديم و ايشان مى گريستند، وقتى سبب را پرسيدم، آن حضرت نقل كرد كه در معراج، زنانى از امتم را ديدم كه عذاب مى شدند و به تفصيل، عذابهاى مختلف هر دسته از زنان را شرح كردند.
پس حضرت فاطمه پرسيدند، چه اعمالى موجب اين عذابها بودند؟ و آن حضرت يكايك گناهانى راكه موجب عذاب آن زنان بود برشمردكه عبارت بودند از:
عدم حجاب در مقابل نامحرم، اذيت شوهر، عدم تمكين از شوهر، خروج از منزل بدون اجازه شوهر، زينت براى مردم، عدم نظافت و عدم غسل و كوچك شمردن نماز، حامله از زنا، زناكار، واسطه زنا، سخن چينى و دروغگويى، نوحه گرى و حسادت.
و در نهايت، آن حضرت فرمودند:

۰.واى بر زنى كه شوهرش را ناراحت كند و خوشا به حال زنى كه شوهرش از او راضى باشد. ۳

1.علل الشرايع، ج ۱، ص ۱۷۸؛ الامالى، صدوق، ص ۶۸۸؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص ۲۱۸، ح ۸۲.

2.الامالى، صدوق، ص ۸۵؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص ۱۸۴ و ۱۸۶، ح ۵۴.

3.عيون اخبار الرضا(ع)، ج ۱، ص ۱۳؛ بحارالانوار، ج ۸، ص ۳۰۹؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص ۱۹۶ - ۲۰۰، ح ۶۶.


فصلنامه علوم حديث ۲۷
38

گذشته از اين دو روايت جامع، روايتهايى نيز در يكايك موضوعات فرعى آنها از حضرت عبدالعظيم نقل شده كه گزارش آنها به شرح زير است:
1. مسئوليت در همنشينى با اشخاص در گفتنها و شنيدنها. ۱
2. منشأشناسى معصيتها ۲ و لزوم دورى از آنها و اهل معصيت. ۳
3. ترك دنيا و مال پرستى ۴ در موعظه اى طولانى به نقل از اميرالمؤمنين(ع).
4. مدارا، ملاقات برادران ايمانى و شكرگزارى از بندگان خدا. ۵
5. ثواب بر اعمال نيك و اخلاق نيك فردى ۶
6. نصايح و مواعظ حكمت آموز در موقعيتهاى مناسب. ۷
بديهى است كه با توجه به گستردگى و اهميتى كه اين موضوع در تعاليم دينى و در حوزه روايات اهل بيت دارد، شرح و بسط آن و دقت در مضامين روايات بسيار بجا و مناسب است و اين نوشتار مجال آن را ندارد.

1.مسايل على بن جعفر، ص ۳۴۳؛ علل الشرايع، ج ۲، ص ۶۰۵؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص ۱۲۶، ح ۳.

2.التوحيد، ص ۹۶؛ عيون اخبار الرضا(ع)، ج ۱، ص ۳۷؛ تحف العقول، ص ۴۱۱؛ بحارالانوار، ج ۵، ص ۴؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص ۱۳۴، ح ۱۳.

3.علل الشرايع، ج ۲، ص ۵۹۹؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص ۱۹۲، ح ۶۰؛ بحارالانوار، ج ۶۸، ح ۲۸۲؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص ۲۵۶، ح ۱۱۱.

4.الأمالى، طوسى، ص ۶۵۲؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص ۱۵۲ - ۱۵۶، ح ۲۸.

5.مسند عبدالعظيم حسنى، ص ۱۶۸، ح ۳۶ و ص ۲۱۰، ح ۷۱ و ص ۱۸۲، ح ۴۹.

6.همان، ص ۱۷۲ - ۱۸۰، ح ۳۹ - ۴۶.

7.همان، ص ۱۸۴ و ۱۸۶، ح ۵۴ و ص ۲۱۴، ح ۸۰ و ص ۲۳۸ و ۲۴۰، ح ۹۴ و ص ۲۵۸، ح ۱۱۲.

  • نام منبع :
    فصلنامه علوم حديث ۲۷
    تاريخ انتشار :
    بهار 1382
    سردبیر :
    محمدی نیک (ری شهری)، محمد
    صاحب امتیاز :
    دانشکده علوم حديث
    مدیر اجرایی :
    محمد قنبری
    نشانی :
    قم، بلوار پانزده خرداد، شهرک جهاد، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ص پ : 37185-3431
    تلفن :
    0251-7176131
    امور مشترکان :
    0251-7176413
    دورنگار :
    0251-7785050
    پست الکترونیک :
    ulumhadith@hadith.net
    امتیاز :
    علمی - پژوهشی، به استناد نامه شماره 6219/3 - 85/7/3 کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور
    جانشین سردبیر :
    مهدی مهریزی
تعداد بازدید : 12241
صفحه از 237
پرینت  ارسال به