85
فصلنامه علوم حديث ۲۷

بايد در برابر خدا و حجت هاى وى تسليم باشند. تسليم نشان معرفت و شناخت است.

۰.الامام الباقر(ع):أحقّ من خلق اللّه بالتسليم لما قضى اللّه من عرف اللّه؛ ۱

۰.كسى كه خدا را شناخت، از همه به تسليم در برابر قضاى الهى سزاوارتر است.

عبدالعظيم حسنى سرشار از اين روح تسليم است و اساساً مشخصه ارزش آفرين و ويژگى مشهود اين راوى بزرگ همان تسليم و تعبّد او در برابر خداوند و حجتهاى الهى است. اين ويژگى را با كمترين نگاه به زندگى اين عبد بزرگ همه مى يابند. ما به برخى از آنچه اين تسليم را مى نماياند، اشاره مى كنيم:
الف. درك محضر امام و دانش پذيرى از امام،
ب. پرسش از امام چه حضوراً و چه كتباً،
پ. عرض دين خويش بر امام،
ت. تأييد ويژه امام از او و شهادت امام بر اينكه حضرت عبدالعظيم حسنى به حق ولىّ امام است،
ث. ارجاع و اعتماد امامان به وى.
مناسب است به اسوه ديگرى از تسليم منشان اشاره كنيم:

۰.امام صادق(ع) درباره عبداللّه بن ابى يعفور فرمود:ما وجدت أحداً يقبل وصيّتي و يطيع أمري إلاّ عبداللّه بن أبي يعفور ۲ ؛

۰.كسى را كه سفارش مرا بپذيرد و دستورم را اجرا كند، جز عبداللّه بن ابى يعفور نمى شناسم.

در روايتى آمده است كه عبداللّه بن ابى يعفور به امام صادق(ع) گفت: اگر يك انار را دو نيم كنيد و شما بگوييد كه اين نيم حرام و اين نيم حلال است مى پذيرم كه همان را كه شما حلال گفته ايد حلال و همان را كه حرام گفته ايد حرام است. امام صادق(ع) دو

1.ميزان الحكمة، ج ۲، ص ۱۳۵۴، ح ۸۸۶۹.

2.معجم رجال الحديث، ج ۱۱، ص ۱۰۴-۱۰۵.


فصلنامه علوم حديث ۲۷
84

قدرت فهم و شناخت بالاى خدا و حجت هاى الهى انسان را به كرنش وا مى دارد و پايه هاى تسليم را در او محكم مى سازد.
در آيه هفتم از سوره آل عمران مى خوانيم: «والراسخون في العلم يقولون آمنا باللّه كلّ من عند ربّنا».
اينكه اعتراف مى كنند و اقرار دارند، نشان رسوخ و عمق علم آنان است. دانشمندان پس از به اوج رسيدن در علم تازه اقرار به جهل مى كنند و اين اقرار نشان اوج علم و دركشان خواهد بود.
حضرت اميرالمؤمنين(ع) مى فرمايد:

۰.واعلم أنّ الراسخين فى العلم، هم الذين أغناهم عن اقتحام السدد المضروبة دون الغيب الإقرار بجملة ما جهلوا تفسيره من الغيب المحجوب. فمدح اللّه تعالى اعترافهم بالعجز عن تناول ما لم يحيطوا به علماً و سمّى تركهم التعمق فيما لم يكلفهم البحث عن كنهه رسوخاً؛ ۱

۰.بدان، آنان كه در علم دين استوارند، خدا آنها را از فرو رفتن در آنچه كه بر آنها پوشيده است و تفسير آن را نمى دانند و از فرو رفتن در اسرار نهان، بى نياز ساخته است و آنان را از اين رو كه به عجز و ناتوانى خود در برابر غيب و آنچه كه تفسير آن را نمى دانند اعتراف مى كنند، ستايش فرموده و ترك ژرف نگرى آنان در آنچه كه خدا بر آنان واجب نساخته را راسخ بودن در علم شناسانده است. پس به همين مقدار بسنده كن و بزرگى خدا را با ميزان عقل خود ارزيابى مكن.

آرى، رها كن كسانى را كه مى پندارند همه چيز را مى فهمند و يا مى توانند بفهمند؛ اينان واقعاً نمى فهمند.
اين از درك بالاى فرد است كه مى فهمد همه حقايق دست يافتنى نيست و ما حقايق مافوق علم و عقل داريم كه با تسليم در برابر وحى به دست مى آيد. اينان مى فهمند كه

1.نهج البلاغه، خطبه ۹۱.

  • نام منبع :
    فصلنامه علوم حديث ۲۷
    تاريخ انتشار :
    بهار 1382
    سردبیر :
    محمدی نیک (ری شهری)، محمد
    صاحب امتیاز :
    دانشکده علوم حديث
    مدیر اجرایی :
    محمد قنبری
    نشانی :
    قم، بلوار پانزده خرداد، شهرک جهاد، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ص پ : 37185-3431
    تلفن :
    0251-7176131
    امور مشترکان :
    0251-7176413
    دورنگار :
    0251-7785050
    پست الکترونیک :
    ulumhadith@hadith.net
    امتیاز :
    علمی - پژوهشی، به استناد نامه شماره 6219/3 - 85/7/3 کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور
    جانشین سردبیر :
    مهدی مهریزی
تعداد بازدید : 11998
صفحه از 237
پرینت  ارسال به