شد. روز را روزه مى گرفت و شب خيزى داشت و پنهان و ناشناس از خانه بيرون مى آمد و به زيارت قبرى مى رفت كه امروز روبه روى قبر خود ايشان است و ميان اين دو قبر راه است و مى فرمود: اين قبر مردى از فرزندان حضرت موسى بن جعفر(ع) است و اين چنين خبر حضرت عبدالعظيم حسنى به شيعيان تك تك مى رسيد تا آنكه اكثر شيعيان از حضور ايشان باخبر شد».

15. اعتماد و ارجاع امام به وى

و أمّا الحوادث الواقعة فارجعوا فيها إلى رواة حديثنا؛ فإنّهم حجّتى عليكم و أنا حجةاللّه عليهم؛ ^۱
در حوادثى كه پيش مى آيد، به راويان حديث ما مراجعه كنيد؛ چرا كه آنان حجّت من بر شما و من حجّت خدا بر آنان هستم.

۰.روى ابوتراب الرويانى قال:سمعت أبا حمّاد الرازى يقول: دخلت على عليّ بن محمّد(ع) بسرّ من رأى. فسألته عن أشياء من الحلال و الحرام. فأجابنى فيها. فلمّا ودّعته، قال لي: يا حمّاد، إذا اشكل عليك من أمر دينك بناحيتك، فسل عنه عبدالعظيم بن عبداللّه الحسنى و اقرأه منّي السلام؛ ^۲

۰.ابو حماد رازى گويد: در سرّ من رأى به خدمت امام هادى(ع) رسيدم و سؤالاتى درباره حلال و حرام از ايشان كردم و ايشان جواب دادند چون با ايشان وداع كردم حضرت به من فرمود:اى حمّاد، هر زمان كه در منطقه ات چيزى از امور دينى بر تو مشكل شد درباره اش از عبدالعظيم بن عبداللّه الحسنى بپرس و سلام مرا نيز به او برسان.

ارجاع هاى امامان حاكى از آن است كه آن شخصيت كاملاً شايسته بوده و اهليّت آن

14. عمل به تقيّه

تقيّه يك عملكرد خردمندانه و محتاطانه براى پاسدارى از دين و دين مداران است. نقش تقيّه در گسترش دين و در پاسدارى از دين باوران چونان نقش هجرت و جهاد است. ما جلوه هاى گوناگون تقيّه را در گفتار و كردار پيشوايان دين مى نگريم و به نقش پوياى آن در سخت ترين شرايط ممكن پى مى بريم.
در زمان سلطه نيزه ها و بستن دهانها و شكستن قلمها و نابودى حقيقتها، تنها تقيّه است كه على رغم فشار، حقيقتها و حقيقت باوران را پاس مى دارد و زيركانه قلم را بر نيزه، حق را بر شمشير و حقيقت را بر سلطه پيروز مى گرداند.
روند تقيّه را مى توان از آغاز بعثت بررسى كرد. پنهان بودن دعوت، افشا نكردن حقايق و اسرار، همشكلى و همزيستى ظاهرى با اهل اديان و مكاتب، ابرازِ تبرّى نكردن، نفوذ و حضور در حلقه مخالف، از جلوه هاى تقيّه است.
زندگى حضرت عبدالعظيم با اين ارزش همراه بوده است؛ صاحب بن عبّاد مى نويسد:
و خاف من السلطان فطاف البلدان على أنّه قيج ثمّ ورد الرىّ و سكن بساربانان في دار رجل من الشيعة في سكّة الموالي و كان يعبداللّه عزّوجلّ في ذلك السرداب يصوم النهار و يقوم الليل و يخرج مستتراً فيزور القبر الّذى يقابل الآن قبره و بينهما الطريق و يقول هو قبر رجل من ولد موسى بن جعفر(ع) و كان يقع خبره إلى الواحد بعد الواحد من الشيعة حتّى عرفه أكثرهم؛ ^۱
حضرت عبدالعظيم حسنى -سلام اللّه عليه از بيم سلطان به گردش در شهرها به عنوان پيك پرداخت. آن گاه به رى آمد و در محله ساربانان در خانه مردى شيعى در سكة الموالى سكونت كرد و در آن سرداب به عبادت خدا مشغول