«فِيهِ آياتٌ بَيِّناتٌ»۱ . سُدّى گفت: مراد آن است كه هر كه استطاعت دارد و حجّ نكند كفران او به حجّ اين است. ۲
686. علامه شعرانى: قول سُدّى از ميان اقوال مفسرين صحيحتر است؛چون ظاهرا تخويف تاركِ حج فرمود نه منكر آن و ترك حج را كفر ناميد از آن جهت كه حكمت اعمال آن ظاهر نيست؛ مثلاً گشتن گرداگرد كعبه و هروله كردن در ميان صفا و مروه و ريگ انداختن به جمرات حكمتى ظاهر ندارد، خصوصا كه از راه دور با مشقت بسيار براى انجام دادن اين اعمال طى مسافت كنند، جز كسى كه حقيقةً مؤمن باشد اين تعبّد را نخواهد كرد. و ما در زمان خود مىبينيم ملاحده و كفار از حج رفتن مسلمانان بيش از ديگر عبادات آزرده مىشوند و بسيار شنيدهايم مىگويند اين همه مال كه صرف حج مىكنند بايد صرف مساعدت فقرا و بيمارستان و امثال آن كرد. ۳