103. « ... وَ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْداءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ ...»

روض الجنان:... مُصْعَب را گفت: اين سيّد قوم است تا دانى كه با اين سخن چگونه بايد گفتن. ^۱
693. علامه شعرانى: تا به معنى تنبيه است؛ يعنى متوجه باش كه او را بشناسى و سخن تند نگويى. ^۲
روض الجنان: مذمّمى. ^۳
694. علامه شعرانى: از مذمّم پيغمبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را خواست و مشركان آن حضرت را
هم بدين نام مى‏خواندند؛ يعنى ناستوده كه ضدّ محمد است. ^۴
روض الجنان:... و اوّل كس كه هجرت كرد ابُو سَلَمة بن عَبَدَ الاَسَد الْمَخْزُومى بود. ^۵
695. علامه شعرانى: صحيح آن است كه ابوسلمه يك سال پيش از بيعت عقبه به مدينه هجرت كرد و اولِ مهاجرين است. ^۶
روض الجنان: و قال عليه‏السلام: مَثَلُ الْمُؤْمِنينَ في تَوادِّهِمْ وتَراحُمِهِمْ كَمَثَلِ الْجَسَدِ اِذا اشْتكى بَعْضُه تَداعي سايرُهُ بالسَّهَرِ والْحُمّى. ^۷
696. علامه شعرانى: سعدى اين حديث شريف را ترجمه نموده به شعر:
بنى آدم اعضاى يكديگرندكه در آفرينش ز يك گوهرند
چو عضوى به درد آورد روزگاردگر عضوها را نماند قرار^۸
روض الجنان: عبداللهِ عبّاس گفت: خُذُوها مِنْ غَيرِ فَقيهٍ؛ اين كلمه حكمت بگيريد از كسى كه فقيه نيست، و نكو آمد او را آن، حكمت حكمت باشد بر زبان هر كه رود... . ^۹
697. علامه شعرانى: ملاحده و نصارا بر دين اسلام عيب مى‏گيرند كه مردم را از آموختن منع كرده است. و ابن عبرى كه از بزرگان علماى نصارا است حكايت از عمر كرد كه كتابخانه اسكندريه را به امر او سوختند و بعض ساده لوحان مسلمان هم زنادقه را تأييد مى‏كنند كه علوم عقلى ميراث يونانيان كافر و مضر به دين است. اما اين حديث پيغمبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله كه «الحِكمةُ ضالّة المؤمِن» ^۱۰ كه متّفق عليه است از سخن آن حضرت و هم كلام اميرالمؤمنين عليه‏السلام ردّ اين تهمت مى‏كند. سخن مدلّل و صحيح را از هركه باشد فرا بايد گرفت و مؤمن اولى است به علم و حكمت از كافر. و هم به تواتر معلوم است
كه از آغاز خلقت تا كنون هيچ امت به قدر مسلمانان در علوم عقلى رنج نبردند و حجم علوم مسلمين نزديك ده برابر يونانيان است از مدارس و كتب و كتابخانه و علماء علوم حقيقى؛ چنان‏كه يونانيان هم چند برابر مصر و بابل بودند. ^۱۱
روض الجنان: حُذَيْفَة بن الْيَمان گفت: روزگارى آيد بر مردمان كه مردار خرى برايشان دوست‏تر بود از كسى كه امرِ معروف و نهىِ منكر كند. ^۱۲
698. علامه شعرانى: «يمان» پدر حذيفه است و او عبسى بود و در آن عهد نام اشخاص را يمان مى‏گذاشتند مانند يمان ابن عدى حضرمى و يمان بن مغيره بصرى و مقصود نسبت به يمن نيست. و در صحيح مسلم است كه پيغمبر او را علم ماكان و ما يكون تا روز قيامت بياموخت. ^۱۳ پس عجيب نباشد اگر اميرالمؤمنين و ديگر اهل بيت عليهم‏السلام را آموخته باشد. ^۱۴