151. «سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ بِما أَشْرَكُوا بِاللّهِ...»

روض الجنان: حق تعالى گفت: من ترس در دل كافران به آن افگندم كه ايشان به من شرك آوردند. ظاهر آيت مُنْبى است از آنكه اين معنى برايشان بر سبيل عقوبت رفت به آنكه ايشان چيزى را انباز من كرده‏اند كه من به آن حجّتى نفرستاده‏ام از آسمان. ^۱
729. علامه شعرانى: قاعده كلى اجتماعى است كه چون مردم مقصد و مرامى معقول و نيكو داشته باشند در ترويج و حفظ آن مصمم و جرى شوند و دلير و قوى باشند و براى پيش بردن مرام خود از رنج ـ بلكه از مرگ ـ باك ندارند. اما اگر مرام معقول و مقصد پسنديده ندارند دريغ آيدشان كه بيهوده جان و آسايش خود را بى‏جهتى از دست بدهند. ^۲

153. «...فَأَثابَكُمْ غَمًّا بِغَمٍّ لِكَيْلا تَحْزَنُوا عَلى ما فاتَكُمْ وَ لا ما أَصابَكُمْ...»

روض الجنان:... مُفَضّل گفت: «لا» صله است* والمَعنى لِكى تَحْزَنُوا. ^۳
730. علامه شعرانى: يعنى زائده است. ^۴

148. «فَآتاهُمُ اللّهُ ثَوابَ الدُّنْيا وَ حُسْنَ ثَوابِ الاْخِرَةِ...»

روض الجنان: «فَآتاهُمُ اللّهُ» ؛ خداى تعالى ايشان را هم ثواب دنيا داد، يعنى ظفر بر دشمن و غنيمت، و اين قول قتاده و ربيع است. و ثواب در منافع دنيا مجاز باشد در شرع، و اگرچه در لغت بر اصل باشد. «وَ حُسْنَ ثَوابِ الاْخِرَةِ» ؛ و در آخرت حقيقت باشد، و حقيقت ثواب نفعى باشد مستحقّ مقرون با تعظيم و تبجيل، به نفع، مباين باشد عقاب را كه مضرّت است، و به استحقاق، مباين باشد تفضّل را، و به مقارنت تعظيم و تبجيل، مباين باشد عوض را... . ^۱728. علامه شعرانى: يعنى: گفتيم ثواب نفع است پس عقاب خارج شد، چون نفع نيست. گفتيم ثواب مستحق است پس تفضّل خارج شد مثل آنكه به ميّت نفعى دهند براى عمل زنده كه براى او كرده چون ميّت مستحقّ آن نيست آن را تفضّل گويند و ثواب نگويند و گفتيم ثواب آن است كه مقارن تعظيم باشد، عوض خارج شد كه به مبتلايان دهند، گر چه استحقاق دارند اما آن را ثواب نگويند. ^۲