13. «وَ لَهُ ما سَكَنَ فِي اللَّيْلِ وَ النَّهارِ...»

روض الجنان:آنگه گفت: هر چه در شب و روز ساكن است يعنى هر چه شب و روز بر او مشتمل است... . ^۱
1185. علامه شعرانى: در تفسير «وَ لَهُ ما سَكَنَ فِي اللَّيْلِ وَ النَّهارِ» . ^۲

14. «قُلْ أَ غَيْرَ اللّهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّا فاطِرِ السَّمواتِ وَالْأرْضِ وَ هُوَ يُطْعِمُ وَ لا يُطْعَمُ...»

روض الجنان: «قُلْ أَ غَيْرَ اللّهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّا» ، كلبى گفت: سبب نزول آيت و آنكه پيش ازاين است آن بود كه كفّار قريش گفتند*: يا محمّد، ما مى‏دانيم كه تو را درويشى و حاجت بر اين داشته است تو از اين گفتن امساك كن كه ما مالهاى خود با تو مقاسمت كنيم، اندى** كه تو خدايان ما را بخوانى يا بپرستى، خداى تعالى اين آيتها فرستاد كه رسول مرا به مال مى‏فريبى... . ^۳
1186. علامه شعرانى: * اگر گويى: سوره انعام يك بار فرود آمد، پس چه معنى دارد براى هر آيه آن سبب نزول خاص گفتن؟ جواب آن است كه: شايد چند سبب نزول متوالى اتفاق افتاده و يك دفعه براى همه آنها يك سوره مشتمل بر مطالب ديگر هم فرود آمده باشد؛ چنان‏كه از عالمى چند مسأله استفتا كنند و متفرق و او
يك باره جواب همه را در يك نامه بنويسد. ^۴
1187. ** «اندى» به معنى اميدوارى و باشد و شايد آمده است؛ يعنى مال خويش به تو دهيم، باشد كه تو هم خدايان ما را بخوانى. ^۵

3. «...يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَ جَهْرَكُمْ وَ يَعْلَمُ ما تَكْسِبُونَ»

روض الجنان:... آنگه گفت: برون آنكه اعراض مى‏كنند تكذيب مى‏كنند حق را و حق به دروغ مى‏دارند. و آن تكذيب از آن اعراض مى‏آيد كه چون نظر و تأمُّل نمى‏كنند... . ^۱
1182. علامه شعرانى: يعنى علت تكذيب ايشان اعراض ايشان است. ^۲

6. «...وَ أَرْسَلْنَا السَّماءَ عَلَيْهِمْ مِدْراراً وَ جَعَلْنَا الْأَنْهارَ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمْ...»

روض الجنان: «وَ أَرْسَلْنَا السَّماءَ عَلَيْهِمْ مِدْراراً» ، حقيقت آسمان اين است كه ما از بالاى خود مى‏بينيم آنگه بر مقاربت ابر را سماء خوانند براى آنكه سموّى دارد... . ^۳
1183. علامه شعرانى: و آسمانى كه در باب علوم عقليه و حكما گويند و آن را مجراى كواكب يا محرّك آن دانند از معنى لغوى گرفته شده؛ زيرا كه اهل لغت براى چيز نديده و نفهميده لغت وضع نمى‏كنند و آسمان را براى جسم كبود مرئى بالاى سر قرار داده‏اند. و جسمى كه حكما فلك گويند ديده نمى‏شود و اين كبودى هواى متراكم است نه آسمان و در حقيقت افلاك حكما رقيق و لطيف است و شفاف و بالاى اين جو. وچيزى مناسب‏تر از لفظ آسمان براى تعبير از آن نيافتند، آن را اختيار كردند. ^۴

12. «...قُلْ لِلّهِ كَتَبَ عَلى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ لا رَيْبَ فِيهِ...»

روض الجنان: «كَتَبَ عَلى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ» ؛ رحمت برخود نوشته است، يعنى حكم كرده
است به آن برخود و واجب گردانيده. ^۵
1184. علامه شعرانى: چنان‏كه علماى شيعه گويند، لطف بر خدا واجب است؛ يعنى هر چه انسان را به طاعت نزديك كند و از معصيت دور دارد. ^۶