175. «وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ الَّذِي آتَيْناهُ آياتِنا فَانْسَلَخَ مِنْها فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطانُ فَكانَ مِنَ الْغاوِينَ»
روض الجنان: ... موسى به دعاى او در تيه افتاد چهل سال، گفت: بار خدايا! اين چه حال است؟ گفت: تو به دعاى بلعم در اينجا افتادى. گفت: بار خدايا! چنانكه دعاى او بر من شنيدى، دعاى من بر او بشنو. گفت: بگو. گفت: بار خدايا! اسم اعظم و ايمان از او بستان. ايمان از سينه او بپريد چنان به مانند كبوترى سپيد، فذلك قوله: «فَانْسَلَخَ مِنْها» ، و اين از جمله آن خرافات است كه اصحاب حديث* گويند و روا دارند، و اين محال است و مخالف عقل و شرع است؛... ۱
1448. علامه شعرانى: مراد مؤلّف از اصحاب حديث آنهايند كه ما اخبارى گوييم و بايد دانست كه محدث گاه بر اخباريان اطلاق مىشود و گاه بر علماى حديث و علم حديث داشتن فضل است عيب نيست و نويسنده اين تعاليق هم به تتبع حديث افتخار مىكند. اما اخبارى كسى است كه بى تدبر حديث فرا گيرد و گمان دارد هرچه
نسبت به معصوم دهند صحيح است و حتماً از او صادر شده به تمام مزايا و خصوصيات الفاظ و هيچ دليل عقلى يا آيه قرآن را در مقابل حديث معتبر نمىشمارد و تأويل ظواهر حديث را به معنى معقول گمراهى مىداند. اين حديث از خرافات است چون خداوند در كار خويش مجبور نيست و اگر نخواهد كسى هلاك شود دعاى بلعم او را مجبور نمىكند، و ديگر آنكه ايمان را از مؤمن نمىگيرد به قهر و جبر و ايمان را از كسى گرفتن و او را به كفر عذاب كردن ظلم است. ۲
