5 . «كَما أَخْرَجَكَ رَبُّكَ مِنْ بَيْتِكَ بِالْحَقِّ...»

روض الجنان: از خانه بيرون شو به طلب عير. ^۱
1467. علامه شعرانى: «عير» به عين بى نقطه: كاروان. ^۲

6. «يُجادِلُونَكَ فِي الْحَقِّ بَعْدَ ما تَبَيَّنَ كَأَنَّما يُساقُونَ إِلَى الْمَوْتِ وَ هُمْ يَنْظُرُونَ»

روض الجنان: «يُجادِلُونَكَ» ؛ جدل مى‏كردند با تو، «فِى الْحَقِّ» ، اى فى القِتال، در قول
مُجاهد و جماعتى مفسّران. «وَ يُجادِلُونَكَ» ، حكايت حال است، اى مجادلين لكَ «فِى الحَقِّ» . واصل جدل در لغت، سختى باشد، من قولهم: جَدَلْت الْحَبْلَ اِذا اَحْكَمْت فَتْلَهُ. ^۳
1468. علامه شعرانى: يعنى تافتم ريسمان را محكم. ^۴

4. «أُولئِكَ هُمُ الْمُؤمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ»

روض الجنان: «لَهُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ» ؛ ايشان را درجاتى باشد به‏نزديك خداى تعالى يعنى در بهشت، و آن هفتاد درجه باشد هر درجتى چندان كه اسپ نيكرو هفتاد سال تاختن كند. و اصل درجه، نردبان پايه باشد، ومنه التّدْريج. وَمَغْفِرَةٌ؛ وآمرزش گناهان
ايشان، و اين دليل است بر صحّتِ قول ما كه اگر ايشان را گناه نبودى، مغفرت در حقِّ ايشان مصوّر نبودى، و اگر ايشان به گناه كافر بودندى يا ناقص ايمان بودندى، مغفرت به ايشان نرسيدى؛ پس دليل مى‏كند ظاهر آيت بر آنكه، گناهكار به گناه از آن بنشود كه مؤمن باشد حقّا. و آنان كه آن مقالت گفتند از معتزله و اصحاب اخبار، گفتند كه: گناه كبيره... . ^۱
1466. علامه شعرانى: علامه مجلسى در [جلد] 15 بحار الانوار نزديك پنجاه صفحه را بدين دو مطلب اختصاص داده است. ^۲ يكى آنكه اعمال جزء ايمان است و ديگر آنكه ايمان قابل زياده و نقصان است. و در آغاز باب حديثى ضعيف از مفضل بن عمر آورده است كه امام جعفر صادق عليه‏السلام فرمود: «ملعون ملعون من قال الايمان قول بلاعمل» ^۳ و اخبارى در درجات ايمان آورده كه دلالت بر مقصود ندارد. با اين حال تصور نمى‏كنيم مرحوم مجلسى به اين قول خود ملتزم باشد و مانند وعيديه خوارج مرتكب كبيره را كافر داند و با فساق معامله كفار كند و نظر او به تشريف و تشويق و تعظيم و تخفيف است و نظر علما به تحقيق احكام و بيان حقايق. ^۴