37. «وَ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنا وَ وَحْيِنا...»

روض الجنان: ومنه: فلكة المغزل. ^۱
1662. علامه شعرانى: «فلك المغزل» بادريسه است و آن چوبى است مدوّر كه بر آخر دوك نخ ريسى نصب كنند تا نخهاى رشته از دوك بيرون نيفتد و آشفته نشود. ^۲
روض الجنان: فسوس. ^۳
1663. علامه شعرانى: «فسوس» سخريه و استهزا است. ^۴

38. «وَ يَصْنَعُ الْفُلْكَ وَ كُلَّما مَرَّ عَلَيْهِ مَلَأٌ مِنْ قَوْمِهِ سَخِرُوا مِنْهُ...»

روض الجنان: راوى خبر گويد: چون طوفان پديد آمد و آب عالم بگرفت، مردم سر با كوهها نهادند تا آب به بالاى كوهها بر رفت. زنى بود و كودكى داشت، و آن كودك را سخت دوست داشتى و بر او مهربان بود. آن كودك را بَر بَر گرفت و بر كوه رفت. چون آب بر سينه او برسيد، كودك را بر سر نهاد. چون آب به نزديك سرِ او رسيد، كودك را برداشت، آب درآمد و هر دو را ببرد. رسول عليه‏السلام گفت: اگر خداى تعالى بر كسى از ايشان رحمت خواستى كردن، بر آن كودك رحمت كردى. ^۵
1664. علامه شعرانى: در روايت ديگر كه در اين نزديكى بيايد خداوند زنان را عقيم ساخت تا فرزند نياوردند پيش از طوفان تا همه بزرگ بودند و بالغ، و صاحب اين كتاب هر دو روايت را نقل كرده است و هيچ يك را ترجيح نداده چون دانستن اين امور و تفاصيل آن واجب نيست و هركدام صحيح باشد مخالف اصول مذهب نيست كه خداوند عالم در اين بلاهاى عام كه گروهى بى گناه هلاك مى‏شوند آن اندازه
اعواض به مبتلايان و رنجديدگان مى‏بخشد كه عدل و حكمت او را زيان ندارد. ^۶
روض الجنان: علىّ بن زيد بن جُذْعان* روايت كرد عن يوسف بن مهران عن ابن عبّاس كه: يك روز حواريّان گفتند عيسى را عليه‏السلام: ما را كسى بايستى كه سفينه نوح ديده بودى تا حكايت آن با ما بگفتى. عيسى عليه‏السلام ايشان را ببرد به پشته‏اى خاك... و گفت: قُمْ بِاِذْنِ اللَّهِ؛ برخيز به فرمانِ خداى. مردى [= حام بن نوح] از آن جا برخاست و خاك از سر مى‏فشاند. و سرِ او سپيد بود. عيسى عليه‏السلام او را گفت: تو نه جوان بودى چون بمردى؟ گفت: بلى، ولكن چون آواز تو به گوش من آمد كه گفتى: قُم بِاذْنِ الله، گمان بردم كه قيامت است، از هول و فزع روز قيامت پير گشتم، و ذلك قوله: «...يَوْماً يَجْعَلُ الْوِلْدانَ شِيباً»^۷ . گفت: مرا حديث سفينه نوح بگو، گفت: طولش هزار و دويست گز بود، و عرضش ششصد گز بود ... . ^۸ **
1665. علامه شعرانى: * على بن زيد بن جذعان را علماى رجال ضعيف شمرده‏اند و بعضى گويند از شيعه بود اما ما او را در رجال نمى‏شناسيم و اسم او را در كتب رجال شيعه نديده‏ايم و اين روايت كه از او نقل كرده‏اند محال نيست در قدرت پروردگار هرچند به صحت آن يقين نباشد. ^۹
1666. ** و در بحار ^۱۰ و عرائس ^۱۱ ثعلبى به قولى طول آن را هشتاد و عرض پنجاه و ارتفاع آن را سى ذراع گفته است. ^۱۲
روض الجنان: خداى تعاى گفت: «وَ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنا وَ وَحْيِنا» ، نوح عليه‏السلام اسباب آن پيش گرفت از چوب و آهن و رسن و قير، و ايشان بر او افسوس مى‏كردند و خداى
تعالى سه سال پياپى رَحِمهاى زنان عقيم كرد تا هيچ زن نزاد. ^۱۳
1667. علامه شعرانى: در تفسير على بن ابراهيم چهل سال آمده است ^۱۴ و با آن روايت كه كودكى با مادرش غرق شد منافى است. و چون غالب آنچه مؤلّف در اين قصه آورده از ثعلبى است و در كتاب او هم چهل سال ذكر شده بايد سه سال تصحيف چهل سال باشد. ^۱۵