1059
تفسير نورٌ علي نور ج2

2416. علامه شعرانى: * يعنى راست گفتن و دروغ گفتن حادث است نه قديم و علم خدا قديم است؛ چون از ازل مى دانست صادق كيست و كاذب كيست، اما علم به آنان در وقت وقوع و وجود آنان مانند معلوم حادث است. از اين جهت عالمى يعنى عالم بودن خداوند را مانند صادقى يعنى صادق بودن آنان با وصف حدوث ذكر كرد و صفت معلوم را براى علم اثبات فرمود مجازاً؛ چون در حقيقت علم قديم است وثابت و معلوم حادث است و متغير و همچنان كه علم گويند و از آن معلوم خواهند مجازاً، همچنان وصف معلوم را براى علم آوردند مجازاً. ۱
2417. ** ظاهرا يكى از مشايخ معتزله است. ۲

10. «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنّا بِاللّهِ...» .

روض الجنان: تيغ برآهيخت. ۳
2418. علامه شعرانى: آهيختن و آختن، كشيدن نيزه و شمشير است و حمله كردن بدانها است، شاعر گويد: «واى كه شمشير جفا بر سر ما آخته اى». ۴

23. «وَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِ اللّهِ وَ لِقائِهِ أُولئِكَ يَئِسُوا مِنْ رَحْمَتِي وَ أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ» .

روض الجنان: «وَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِ آياتِ اللّهِ وَ لِقائِهِ» ؛ آنان كه كافر شوند به آيات خداى و لقاى او، يعنى جزاى او مكلّفان را بر افعال، ايمان ندارند به آيات خداى و آنكه ايشان را با پيش خداى مى بايد رفتن. «أُولئِكَ يَئِسُوا مِنْ رَحْمَتِى» ؛ ايشان آنانند كه از رحمت من نااميدند، و ايشان را عذابى باشد سخت. حق تعالى اين آيت را در ميان قصّه ابراهيم

1.روح الجنان، ج ۹، ص ۶.

2.روض الجنان، ج ۱۵، ص ۱۹۳.

3.روح الجنان، ج ۹، ص ۹.


تفسير نورٌ علي نور ج2
1058

سوره عنكبوت

«بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ»

3. «وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلَيَعْلَمَنَّ اللّهُ الَّذِينَ صَدَقُوا وَ لَيَعْلَمَنَّ الْكاذِبِينَ» .

روض الجنان: «وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ» ؛ ما امتحان كرديم آنان را كه پيش ايشان بودند، كه كار ما در تكليف اين است، و تكليف صورت امتحان دارد، و بيان اين چند جايگاه كرده ايم. «فَلَيَعْلَمَنَّ اللّهُ الَّذِينَ صَدَقُوا وَ لَيَعْلَمَنَّ الْكاذِبِينَ» ؛ تا بداند خداى تعالى راستيگرى آنان كه راست گويند، و بداند دروغزنان را.
و چون لفظ امتحان گفت، آن گفت كه مقتضى امتحان بود براى آنكه امتحان براى آن كنند تا آنچه ندانند بدانند، و اين بر سبيل مناسبت گفت، و حقيقت آن برخداى تعالى روا نيست چنان كه لفظ «فتنه» متأوَّل باشد، لفظ «فَلَيَعْلَمَنَّ» هم متأوّل باشد، ... و گفتند: چون صدق و كذب ايشان حادث بود و علم به آن على ما هوَ به الاّ آنگه نباشد كه در وجود آيد بر سبيل توسّع عالمى را چون صادقى نهاد.* نقّاش** گفت و جُبّائى: معنى آن است تا خداى تعالى تمييز كند صادق را از كاذب، و اين تأويلاتى است متقارب. ۱

1.روض الجنان، ج ۱۵، ص ۱۸۷ ـ ۱۸۸؛ در چاپ مشهد «عالمى را چون حادثى نهاد» ضبط شده است.

  • نام منبع :
    تفسير نورٌ علي نور ج2
    سایر پدیدآورندگان :
    صادقي، محسن؛ مروي، عباسعلي
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 138084
صفحه از 1440
پرینت  ارسال به