گفتند: «ثمّ» اينجا به معنى واو عطف است. چه اينكه گفت همه پس از آن باشد كه دوزخ شوند و اين طعام و شراب در دوزخ خورند، پس اينجا «ثمّ» لايق نباشد. يك وجه اين است. و وجه ديگر آنكه روا بُوَد كه اين طعام در جايى و دركه اى خورند كه آن را «حميم» خوانند. باز چون خورنده باشند ايشان را با جحيم برند. ۱
2544. علامه شعرانى: و اين آيه را شاهد آوردند: «يَطُوفُونَ بَيْنَها وَ بَيْنَ حَمِيمٍ آنٍ»۲ .
71. «وَ لَقَدْ ضَلَّ قَبْلَهُمْ أَكْثَرُ الْأَوَّلِينَ» .
روض الجنان: گفت پيش ايشان بيشترين نخستان ضالّ و گمراه بودند... . ۳
2545. علامه شعرانى: جمع «نخست» در زمان ما مستعمل نيست. ۴
77. «وَ جَعَلْنا ذُرِّيَّتَهُ هُمُ الْباقِينَ» .
روض الجنان: «وَ جَعَلْنا ذُرِّيَّتَهُ هُمُ الْباقِينَ» ، و چون كافران را هلاك كرديم فرزندان نوح را در زمين خليفه كرد و زمين به ايشان داد پسِ طوفان. و او را سه پسر بود: سام و حام و يافث. سام پدر عرب بود و پدر پارسيان و روميان... . ۵
2546. علامه شعرانى: مردم زمان ما پارسيان و روميان را از اولاد يافث دانند مگر ساكنان قديم عراق و شام مانند كلده و آشور و سريانيان كه از اولاد سام بودند. و شايد مراد سعيد از پارس و روم ساكنان عراق و شام باشند. ۶
89 . «فَقالَ إِنِّي سَقِيمٌ» .
روض الجنان: ... و اما قوله عليه السلام: «ما كَذَبَ اِبراهيمُ» ، از ادلّه عقل اولى تر آن باشد كه
1.روض الجنان، ج ۱۶، ص ۲۰۰؛ در چاپ مشهد «جحيم» ضبط شده است.
2.روح الجنان، ج ۹، ص ۳۱۳. رحمن (۵۵): ۴۴.
3.روض الجنان، ج ۱۶، ص ۲۰۰؛ در چاپ مشهد «نخستينيان» ضبط شده است.
4.روح الجنان، ج ۹، ص ۳۱۴.
5.روض الجنان، ج ۱۶، ص ۲۰۱.
6.روح الجنان، ج ۹، ص ۳۱۵.