تقدير من جاره. ^۱

11. «ذَرْنِي وَ مَنْ خَلَقْتُ وَحِيداً» .

روض الجنان: آيت در وليد مُغيره مخزومى آمد. عبداللهِ عبّاس گفت: او را در قوم خود وحيد خواندندى، بر اين قول بدل باشد از «مَنْ»، بَدَلُ الْكُلِّ مِنَ الكُلّ. و بر قولِ اوّل كه ظاهر دليل او مى كند حال باشد روا بود كه از فاعل بود، و روا بود كه از مفعول. ^۲
2847. علامه شعرانى: اگر حال از فاعل باشد؛ يعنى خداى يگانه است و اگر از مفعول باشد يعنى وليد. ^۳

30. «عَلَيْها تِسْعَةَ عَشَرَ» .

روض الجنان: «عَلَيْها تِسْعَةَ عَشَرَ» ؛ بر او موكّل باشند نوزده زبانيه از فريشتگان، و ممتنع نباشد كه نوزده فريشته مسلّط باشند بر عذاب اهل دوزخ، چه قبض ارواح همه عالم مفوّض است به يك فريشته و او قوى است بر آن. ^۴
2848. علامه شعرانى: و اگر به قياس مردم دنيا گيريم نيز مناسب است؛ چون بر در زندان سه چهار تن كافى است و نوزده غايت مبالغه و تشديد را كافى باشد. و شايد عدد خاص مقصود نيست بلكه تعبير از كثرت مقصود است مانند «إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَنْ يَغْفِرَ اللّهُ لَهُمْ»^۵ با آنكه هفتاد و يك بار هم استغفار مى كرد خدا نمى آمرزيد. «تِسْعَةَ عَشَرَ» اكثر عددى است كه بارؤوس آيات مجانس است؛ چون عددى كه به «راء» ختم شود بيش از «تسعة عشر» نيست. ^۶

سوره مدّثِّر

«بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ»

4. «وَ ثِيابَكَ فَطَهِّرْ» .

روض الجنان: ... و پاكيزه تر باشد و پرهيزگار وارتر. ^۱
2845. علامه شعرانى: «پرهيزكاروار» يعنى مناسب و به روش پرهيزكارى. ^۲

6. «وَ لا تَمْنُنْ تَسْتَكْثِرُ» .

روض الجنان: ربيع گفت: عمل خود بسيار مدار كه آن در جنب نعمت خداى حقير است. خُصَيف از مجاهد گفت: ضعيف مباش از آنكه عمل بسيار كنى، منْ قَوْلِهِمْ: حَبْلٌ مَنينٌ أَىْ ضعيفٌ، دليل اين تأويل قرائت عبداللهِ مسعود است: ولا تَمْنُنْ اَنْ تَسْتَكْثِر، أَىْ لا تَضْعُفْ عَنِ اسْتِكْثار العَمَلِ. ^۳
2846. علامه شعرانى: قرائت ابن مسعود به زيادت « أن » پيش از « تستكثر » به