سوره انفطار

«بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ»

1. «إِذَا السَّماءُ انْفَطَرَتْ» .

روض الجنان: «إِذَا السَّماءُ انْفَطَرَتْ» ؛ حق تعالى در اين آيات هم ذكر اعلام و آثار قيامت گفت، گفت: ياد كن اى محمّد آن روز كه آسمان شكافته شود و ستارگان ريزيده گردند و فشانده شوند. ^۱
2879. علامه شعرانى: البته مراد از آسمان در اين آيات آن آسمانها نيست كه حكما و منجّمان قديم مى گفتند؛ چون آنها مرئى نيستند و مردم از آنها خبر نداشتند چنان كه امروز هم معنى آسمان قدما را غير اهل فن نمى دانند بلكه مراد همين جسم كبود است كه ما محيط به خود مى بينيم. و تفصيل آن را در جاى ديگر مشروح گفته ايم. ^۲

4. «وَ إِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ» .

روض الجنان: «وَ إِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ» ؛ و آن روز كه گورها باز شيارند و زير و زبر

10. «وَ إِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ» .

روض الجنان: «وَ إِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ» ؛ و آنگه كه صحيفها برافلاخته شود. ^۱
2877. علامه شعرانى: «افلاخته» گشوده و باز كرده است، ضد درهم پيچيده. ^۲

23. «وَ لَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ» .

روض الجنان: عكرمه گفت از عبداللهِ عبّاس كه: رسول عليه السلام جبريل را گفت: مى خواهم تا تو را ببينم بر آن شكل كه در آسمان باشى... .
آن روز كه موعود بود، رسول عليه السلام به كوه حِرى رفت و بنشست، نگاه كرد جبريل مى آمد از كوههاى عرفات با هيئتى و جثَّتى و آوازى از خَشْخَشَه و جَلْجَلَه، همه روى آسمان بپوشيد از مشرق تا به مغرب، سرش در آسمان بود و پايها در زمين. رسول عليه السلامبيفتاد بى هوش. جبريل عليه السلام هم با آن صورت شد كه به عادت پيش رسول آمدى، و بيامد و بنشست و رسول را با برگرفت تا رسول باهوش آمد، آنگه گفت: يا رسول الله! تو را خلق من عظيم مى آيد، اگر ميكايل را بينى كه سر او در زير عرش است و پايهاى او در زير هفتم زمين است و عرش با عظمت بر دوش او نهاده است و هر وقت از ترس خداى تعالى چنان متضايل و حقير شود كه گنجشكى تا عرش خداى بنايستد جز بر عظمت خداى تعالى. ^۳
2878. علامه شعرانى: [... پايهاى او در زير هفتم زمين است:] و مزاحمتى نيست ؛ چون جسم ملائكه مادى نيست بلكه جسم مثالى است. ^۴