تقاصّ ظلم، اما اگر مستحق ثواب باشد نمى توان. ۱
112ـ113. «قالَ كَمْ لَبِثْتُمْ فِي الْأَرْضِ عَدَدَ سِنِينَ * قالُوا لَبِثْنا يَوْماً أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ فَسْئَلِ الْعادِّينَ» .
روض الجنان: «قالَ كَمْ لَبِثْتُمْ فِي الْأَرْضِ» ، گويد خداى تعالى آن كافران را كه: شما چند گاه در زمين مقام كردى؟
در اين خلاف كردند كه مراد به مقام در زمين چيست؟ بعضى گفتند: مدّت مقام ايشان خواست در دار دنيا. ايشان جواب دهند كه: «يَوْماً أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ» ؛ روزى يا بهرى از روزى، «فَسْئَلِ الْعادِّينَ» ؛ از شماركتان بپرس. سؤال كردن بر اين قول چگونه گويند: ما در دنيا روزى بوديم يا بهرى از روزى؟ از اين دو جواب گفتند: يكى آنكه، خداى از ياد ايشان ببرد كه چند گاه در دنيا بودند و يا از شدّت و عذاب مدّت مقام در دنيا فراموش كنند. ۲
2248. علامه شعرانى: اين سخنان مبنى بر قياس امور آخرت است به دنيا، و خداوند فرمود: «إِنْ لَبِثْتُمْ إِلاّ قَلِيلاً لَوْ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ»۳ ؛ يعنى از روزى يا بعض روز نيز كمتر درنگ كرديد چون آنها كم گفتند و خداوند در مقابل آنها نفرمود هزاران سال، و زمان دنيا براى مردم دنيا است نه مردم برزخ و آخرت و انتقال از دنيا به آخرت زمان لازم ندارد. و اولى آن است كه حقيقت اين امور را به خدا واگذاريم تا چون واقع شود سرِّ آن هويدا گردد. ۴
115. «أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناكُمْ عَبَثاً وَ أَنَّكُمْ إِلَيْنا لا تُرْجَعُونَ» .
روض الجنان: «وَاَنَّكُمْ اِلَيْنا لا تُرْجَعُونَ» ؛ و شما را با ما نخواهند آوردن. ۵