131
تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1

3. از كتاب مناقب آل ابى طالب، تأليف ابن شهر آشوب:
و ابوالفتوح (حسين بن علىّ بن محمد رازى) روايت روض الجنان و روح الجنان فى تفسير القرآن را به من اجازه داده است (مناقب ابن شهر آشوب، چاپ تهران، ج اوّل، ص 9).
4. از كتاب بعض مثالب النواصب فى نقض بعض فضائح الروافض، از شيخ نصيرالدّين عبدالجليل بن ابى الحسين بن ابى الفضل قزوينى رازى، كه از معاصرين شيخ و يا با وى قريب العصر بوده. مؤلّف در معرّفى بزرگان مذهب جعفرى و ردّ اظهار صاحب كتاب بعض فضائح الروافض، در صفحه 51 ـ 52، در باب شيخ چنين مى نويسد:
مگر به سمع اين قائل نرسيده كه مرتضى علم الهدى رضى الله عنه را چهارصد شاگرد فاضل متبحّر بوده است، دون از ديگران، و خواجه ابوجعفر نيشابورى، و قاضى ابو على الطوسى و رشيد على زيرك القمى، و خواجه امام ابوالفتوح عالم كه مصنّف بيست مجلّد است در تفسير قرآن و مؤلّف كتاب شرح الشهاب النبوى است كه همه طوايف اسلام به خواندن و نوشتن آن راغب اند و غير اينان از متقدّمان و متأخّران كه به ذكر همه كتاب مطوّل شود.
و نيز در صفحه 194، ضمن اينكه از مفسّران نام مى برد، چنين اشاره مى كند:
والشيخ ابو على الطبرسى صاحب التفسير بالعربيه و خواجه امام ابوالفتوح الرازى كه بيست مجلّد تفسير قرآن تصنيف اوست كه ائمّه و علماء همه طوايف طالب و راغب اند آن را.
و نيز در كتاب النقض، در صفحات 282، و 299 و 304 و 319 و 565 چاپ تهران، سال 1371ق/1331ش ضمن معرّفى مفسّران به مناسبت از شيخ ابوالفتوح عالم رازى سخن به ميان آمده است.


تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1
130

آراء و عقايد ديگران درباره شيخ

اكنون مطالب مندرج در كتب مزبور را به ترتيب تاريخى الأقدم فالأقدم عيناً نقل مى كنيم و سپس به ترجمه احوال و تاريخ حيات ابوالفتوح، كه از آن منقولات و مجموعه امارات قطعيّه استنباط مى شود، مبادرت مى ورزيم:
1. از فهرست شيخ منتجب الدين ابوالحسن على بن عبداللّه بن الحسن بن الحسين بن بابويه رازى (م 585ه ):
شيخ امام جمال الدين ابوالفتوح حسين بن علىّ بن محمّد خزاعى رازى، عالم و واعظ و مفسّر و متديّن بود. او را تصانيفى است؛ از آن جمله: تفسير موسوم به روض الجنان و روح الجنان فى تفسير القرآن در بيست مجلّد و روح الاحباب و روح الالباب فى شرح الشهاب. هر دو كتاب مزبور را من بر مؤلّف قرائت نموده ام. (فهرست منتجب الدين در اوّل مجلّد 25 بحارالانوار، ص 5 . ۱
2. ترجمه از كتاب معالم العلماء تأليف رشيد الدين ابوجعفر محمد بن على بن شهرآشوب مازندرانى معروف به ابن شهرآشوب (م 588ه ).
استاد من ابوالفتوح بن على رازى، از تأليفات اوست: روض الجنان و رَوح الجنان فى تفسيرالقرآن. زبان فارسى است، ولى عجيب است وشرح شهاب.
شيخى ابوالفتوح بن على الرازى له روض الجنان و روح الجنان فى تفسير القرآن فارسى إلاّ انه عجيب شرح الشبهات و ظاهراً شرح الشهاب (از معالم العلماء ابن شهرآشوب فصل فمن عرف بكنية نسخه خطّى كتابخانه ملك شماره 3566). ۲

1.فهرست منتجب الدين، ص ۴، س ۱، ضميمه ج ۲۵ بحارالانوار، ۱۳۱۵.

2.معالم العلماء، ص ۱۲۸، شماره ۹۵۶، چاپ اقبال، ۱۳۵۳.

  • نام منبع :
    تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    زماني نژاد، علي اكبر
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 115040
صفحه از 504
پرینت  ارسال به