163
تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1

اشتباه با قبر سمّى او، ابوالفتوح عجلى شافعى كه در اصفهان است، ناشى شده.
حاجى ملا باقر واعظ تهرانى بن ملا محمّد اسماعيل كجورى كتاب جنّة النعيم را در سال 1296ق تأليف نمود. در اين كتاب نام نه تن از علماى اعلام و فقهاى عظام، كه در حدود رى و حول روضه منوّره حضرت عبدالعظيم مدفون اند، برده شده و درباره شيخ چنين آمده:
دوّم كسى كه از علماء در رى مدفون است و بر مزار وى نهايت افتخار بايد نمود، شيخ ابوالفتوح صاحب الأصل الأصيل، قدوة المفسّرين من أهل التنزيل والتأويل، حسين بن على بن أحمد خزاعى رازى است و وى از كبار حضرت ولايت مآب بوده.
تا آنجا كه مى نويسد:
و مزار وى (ابوالفتوح رازى) در صحن حضرت امامزاده حمزه در زمان دخول، در طرف دست راست جلو حجره اوّل است و الواحى از كاشى، كه زرد مينمايد، بر آن نصب شده است كه اسم شريف آن مرحوم بر آن مكتوب است و بر حسب وصيّت خواسته است در جوار حضرت عبدالعظيم و مقدّمه مزار امامزاده حمزه مدفون شده باشد.
در مقدّمه اى كه بر جلد اول تفسير، ص 4، سطر 31 نوشته شده، اضافه مى كند كه:
گويا آن تفصيلى كه آن محدّث جليل نگاشته، در چند سال قبل بوده. اكنون كه سنه 1319 فى الجمله تغيير يافته و بالفعل دو پارچه سنگ مرمر غير محكوك در سر مقبره صاحب اين تفسير كبير نصب شده و از ميان دولت مسرّت اقتران به بركات سلطنت عدالت توأمان حضرت ظلّ اللّهى، چند نفر از قاريان قرآن و خدام روشنايى معيّن شده، در هر صبح و شام مشغول قرائت قرآن و دعاگويى دولت قاهره مى باشند.


تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1
162

نمى رفتند و مؤلّف اين كتاب و محتاج به مغفرت حضرت ربّ الارباب احمد اردبيلى گويد كه مرا گذار به اصفهان افتاد، ديدم كه مردم آن بلده شيخ ابوالفتوح عجلى شافعى را شيخ ابوالفتوح رازى نام كرده بودند و به اين بهانه به عادت پدران خويش قبر آن سنّى صوفى را زيارت مى كردند؛ اگر چه از مردم آن ديار امثال اين كردار دور نيست، زيرا كه ايشان پنجاه ماه زياده از ديگران نسبت به حضرت شاه ولايت ناشايست و ناسزا گفته اند و در اين زمان، كه مذهب شيعه به قدر قوّتى گرفته، ايشان همچنان مانند پدران چندان محبّتى به شاه مردان ندارند.
به علاوه در ص 54 كتاب نزهة القلوب تأليف حمداللّه مستوفى قزوينى، كه در حوالى 740ق نوشته شد، ذيل كلمه رى آمده:
و در رى اهل بيت بسيار مدفون اند و از اكابر و اولياء نيز جمعى كثير در آنجا آسوده اند؛ چون ابراهيم خواصّ و كسائى سابع قراء السبعه و محمّد بن الحسن الفقيه و هشام و شيخ جمال الدّين ابوالفتوح و جوانمرد قصّاب.
از اين اشارات صريحه استنباط مى شود كه مزار شيخ در كنار مرقد مطهّر حضرت امامزاده عبدالعظيم، كه در هفت كيلومترى تهران راه قم قرار دارد، مى باشد و ترديدى در اين امر نيست. امّا به ناچار اشاره به مندرجات مجالس المؤمنين قاضى نوراللّه شوشترى، كه در اواسط مجلس پنجم مطالبى درباره شيخ آورده، مى كنيم:
«... از بعضى ثقات مسموع شده كه قبر شريفش در اصفهان واقع است ـ واللّه تعالى اعلم». در اينكه صاحب مجالس به اشتباه مزار شيخ را در اصفهان دانسته و نوشته، ترديد نيست؛ چه به تصريح ابن حمزه، كه از معاصران شيخ بوده و در زمان وفات وى در شهر رى حضور داشته، بنا بر اظهار حمداللّه مستوفى در نزهة القلوب كه قبلاً ذكر گرديده و آنچه ميان مردم شيوع داشته، به خوبى معلوم مى شود كه اين

  • نام منبع :
    تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    زماني نژاد، علي اكبر
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 115078
صفحه از 504
پرینت  ارسال به