187
تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1

وَما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَبِالآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ (4) أُولئِكَ عَلى هُدىً مِنْ رَبِّهِمْ وَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (5)» ؛
آن كتاب شك نيست در او بيان است پرهيزگاران را (2) آنان كه بگرويدند پنهانى و به پاى دارند نماز، در آنچه روزى داديم ما ايشان را هديه كنند (3) و آنان كه بگرويدند به آنچه فرو فرستادند به تو و آنچه فرو فرستادند از پيش تو، و به سراى بازپسين ايشان درست دانند (4) ايشان بربيانند از خداى ايشان و ايشان اند كه ظفريافتگان اند (5). (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 38) 1 .
پس از اين مقدّمات، شيخ به تفسير و ترجمه كلمات مى پردازد و اقوال و آراى ديگران را نقل مى كند و در موقع ضرورت به اشعار عربى و گاهى هم به اشعار فارسى تمثّل و استناد مى جويد.
اين چهار آيت است. اكنون بدان كه در معنى اين كلمه، اعنى «الم» ، و مانند آن خلاف كردند: بعضى گفتند، سرّ من اسرار اللّه استأثر اللّه بعلمها؛ سرّى از اسرار خداست كه خداى تعالى به علم آن مختصّ است. بعضى دگر گفتند، سرّ من اسرار القرآن؛ سرّى از اسرار قرآن است. از اميرالمؤمنين عليه السلام روايت كردند كه او گفت: «لكل كتاب صفوة و صفوة القرآن حروف التهجى؛ گفت: هر كتابى را گزيده و خالصه اى هست و خالصه قرآن اين حروف مقطّع است». عبداللّه عباس گويد: قسم است. خداى تعالى سوگند مى خورد به اين حروف؛ براى آنكه كلام او از اين حروف منظوم است. قولى ديگر از او آن است كه ثناء است كه خداى

1.روض الجنان، ج ۱، ص ۹۵.


تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1
186

«اتَّقُوا يَوْماً تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى الل هِ» 1 ، و عدد كلمات او شش هزار و دويست و بيست و يك كلمه است و بيست و پنج هزار و پانصد حرف است و روايت است از ابوامامه از ابى كعب كه پيغمبر صلى الله عليه و آلهگفت: «انّ لكلّ شى ء سناماً وسنام القرآن سورة البقرة؛ گفت: هر چيز را كوهانى است و كوهان قرآن سورة البقره است». و سهل بن سعيد روايت كند كه رسول صلى الله عليه و آلهگفت: هر كه اين سوره را در سراى خود بخواند، اگر به روز خواند، سه روز شياطين گرد سراى او نگردند و اگر در شب خواند، سه شب شياطين گرد سراى او نگردند. بريده روايت كند كه رسول گفت: سورة البقره بياموزى كه اخذش بركت است و تركش حسرت است و باطل كاران بر خداوند اين سوره راه نيابند؛ يعنى ساحران. و ابى كعب روايت كرد كه رسول عليه السلام گفت: هر كه او سورة البقره بخواند، صلات و رحمت خداى بر او باشد و چندانى ثواب يابد كه مرابطى را در سبيل خداى كه ترسش ساكن نشود... (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 36). 2
پس از ذكر اخبار ديگر درباره سوره بقره، بحثى راجع به حروف مقطّع پيش مى كشد و سبب آوردن «الم» را بيان مى كند و آن گاه چنين ادامه مى دهد:
اكنون تفسير آيه ابتدا كنيم و اوّل، ظاهر آيه بگوييم تا خواننده را آسان تر بود، ان شاء اللّه تعالى. سورة البقره مائتان و ستّ و ثمانون آية وهي مدنية.
بسم اللّه الرّحمن الرّحيم
«الم (1) ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فِيهِ هُدىً لِلْمُتَّقِينَ (2) الَّذِينَ يُو?مِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَمِمّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ (3) وَالَّذِينَ يُو?مِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ

1.بقره (۲): آيه ۲۸۱.

2.روض الجنان، ج ۱، ص ۹۱ ـ ۹۲.

  • نام منبع :
    تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    زماني نژاد، علي اكبر
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 117012
صفحه از 504
پرینت  ارسال به