249
تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1

شبان فريب: نام مرغى كه صفير آن را به تازى مُكاء گويند، شبان فريبنده؛ شبان فريو ۱ .
سدى گفت: مكاء صفيرى باشد بر لحن مرغى سفيد كه به حجاز باشد آن را مكاء گويند و به پارسى آن را شبان فريب مى گويند (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 2، ص 530). ۲
شبيازه: شب پره. مرغ عيسى (برهان). خفّاش.
و خداى را بر اطلاق، خالق خوانند كه افعال او تعالى همه مقدور بود بر وجه خود و ياد كن چون تو مى كردى و مى انداختى از گل به هيئت و شكل مرغ. مفسران گفتند، شبيازه بود و طير هم واحد بود و هم جمع (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 2، ص 244). ۳
شخيدن: زبانه زدن. شعله كشيدن.
خانه اى ديدم، مانند تنورى بالاى او تنگ و زير او فراخ، در او آتش مى بشخيد. درو نگريدم، جماعتى مردان و زنان را ديدم (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 3، ص 364). ۴
مثال ديگر:
من بترساندم و اعلام كردم: شما را از آتش كه زبانه مى زند و مى شخد.
شخيده: شعله ور. فروزان. لخشيده.
و ثاقب شخيده و روشن باشد و از آنجا سوراخ را ثقب گويند (تفسير

1.شبان فريبنده؛ شبان فريو. به قول بعضى پرنده اى است به چثه يك باشه (قرقى) و به نقل برخى ديگر به اندازه يك چلچله كه در داخل پوشالها و تيغهاى تمشك تخم گذارد و غالباً بر زمين نشيند و تا كسى به فاصله نزديك وى نرسد، نمى پرد. گروهى نيز او را مرغ عيسى دانند كه همان شبكور است (فرهنگ دكتر معين [ج ۲، ص ۲۰۱۳]).

2.روض الجنان، ج ۹، ص ۱۰۸.

3.همان، ج ۷، ص ۲۰۲.

4.همان، ج ۱۲، ص ۲۴۱.


تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1
248

و هر كجا آن اسب پاى بر نهادى، سبزى شدى از زمين. او برفت و پاره اى خاك از جاى سنب برگرفت (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 120). ۱

«ش»

شادمانه: شادمان.
ما اين چون بشنيديم، شادمانه شديم و دل خوش گشتيم (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 54). ۲
مثال ديگر:
گفت از عبداللّه عباس كه مراد به آيه منافقان اند كه اول جهود بودند؛ چون فتح بدر پديد آمد، شادمانه شدند (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 61). ۳
مثال ديگر:
بشر بن السرى گفت: علامت منافق آن بود كه پيش او عيب كسى كنند، شادمانه شوند (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 55). ۴
مثال ديگر:
مادر موسى شادمانه شد (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 115). ۵
مثال ديگر:
گفت: اگر بامداد نذر كردى، شبانگاه سخن توانى گفتن و اگر شبانگاه نذر كنى، بامداد سخن توان گفت... مرد برخاست شادمانه (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 94). ۶

1.روض الجنان، ج ۱، ص ۲۸۶.

2.همان، ج ۱، ص ۱۳۴، ۱۵۰.

3.همان، ج ۱، ص ۱۳۶.

4.همان، ج ۱، ص ۲۷۳.

5.همان، ج ۱، ص ۲۲۵.

  • نام منبع :
    تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    زماني نژاد، علي اكبر
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 119327
صفحه از 504
پرینت  ارسال به