315
تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1

خود يكى از خصوصيّات املايى است.
مثال:
«و اين معنى به جائيهاء ديگر مستقصى گفته شود ان شاء اللّه تعالى» (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 34). ۱
و همچنين گاهى «ه » را به جاى «ء» به كار مى برد و «جايگاهى» را به هيئت و شكل «جايگائى» در مى آورد.
مثال:
«وامّا عثمان به جايگائى كه لايق او بود، بنشست». ۲
و نيز وقتى به عكس اين شيوه، «ء» را به «ه » برمى گرداند و «جايى» را به صورت «جاهى» مى نويسد.
مثال:
هر يكى از ايشان چندان زيردستان دارند از فرشتگان كه عدد قطره باران و ريگ بيابان و برگ درختان و از آسمان هفتم تا جاهى كه او را مرمويا گويند پانصد ساله راه است (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 80). ۳
13. يكى ديگر از خصوصيّات دستورى نثر ابوالفتوح، شيوه الحاق «ش» ضمير متّصل است به آخر كلماتى كه بهاى غير ملفوظ مختوم اند؛ چون: «عدّه يش» ۴ در اين عبارت:

1.روض الجنان، ج ۱، ص ۸۴.

2.كلمات مختوم به «ه» درموقع وحدت «هاى» آنها حذف مى شود؛ چون: «شناه» كه در موقع افزودن «ياى» وحدت مى شود: «شنايى».

3.روض الجنان، ج ۱، ص ۱۹۴.

4.«اگر طلاق رجعى باشد و مادر فرزند باشد عدّه يش چهار ماه و ده روز بود و اگر مادر فرزند نباشد، عدّه يش دو ماه و پنج روز بود و اگر طلاق باين بود، عدّه يش عدّه مطلقه بود». (تفسير ابوالفتوح رازى، ج ۱، ص ۳۸۶). [روض الجنان، ج ۳، ص ۲۶۴]


تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1
314

يكى؛ تا بدانند كه اين نه به طبع است، نه به دهر است (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 249). ۱
تكرار ضمير منفصل «تو» در اين عبارت:
آن گه ورقه نوفل بيامد و رسول را گفت: تو را بشارت باد كه تويى كه عيسى به تو بشارت داد خلقان را و تو بر مانند آنى كه عيسى بود و تو پيغامبرى مرسلى و تو را جهاد فرمايند و اگر من آن روزگار دريابم با تو جهاد كنم (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 14). ۲
موضوع تكرار اجزاى جمله در تفسير ابوبكر عتيق نيشابورى هم ديده شد:
ايشان اند بر راه راست از خداوند ايشان و ايشان اند كه ايشان رستگاران اند. (ص 2، نيمه اوّل، ترجمه آيه 15، سوره بقره).
مثال ديگر:
مهر [نكرت] نهاده است خداى [عزّوجل] بر دلهاى ايشان، و بر شنوايى ايشان و بر بيناييهاى ايشان پرده و پوشش است [از شكّ و شبهت]؛ ايشان راست [در آن جهان ]عذاب بزرگ (ص 2، نيمه اوّل، ترجمه آيه 7، سوره بقره).
مثال ديگر:
... و هند، زن بوسفيانِ حرب، از حمزه كين داشت در دل؛ كه روز بدر پدر وى را، عتبة بن ربيعه، او كشته بود و برادر وى را، وليد عتبه، همو كشته بود و پسر او را، حنظله، همو كشته بود (ص 116، نيمه اوّل).
12. ديگر از خصوصيّات تفسير شيخ، شيوه نوشتن «جايها» به صورت «جائيها» يعنى افزايش «ء» به كلمه است كه در چند مورد در نثر ابوالفتوح ديده شد و اين

1.روض الجنان، ج ۲، ص ۲۷۲.

2.همان، ج ۱، ص ۳۶.

  • نام منبع :
    تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    زماني نژاد، علي اكبر
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 115581
صفحه از 504
پرینت  ارسال به