325
تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1

26. ديگر آوردن باى تأكيد بر سر صيغه هاى نفى است؛ مانند «بنكشد» و «بنايستادى» و «بنكرد».
مثال:
اى قوم! اگر محمّد را بكشند، خداى محمّد را بنكشند و ما زندگانى خواهيم كردن (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 661). ۱
در اين عبارت باى تأكيد بر سر فعل مضارع «نكشند» در آمده.
مثال ديگر:
رسول عليه السلام فرمود كه فرداى قيامت هيچ مرد را رها نكنند كه قدم از قدم بردارد تا از عهده چند چيز به در نيايد: از برنايى كه به چه پيرى رسانيده، و از عمر كه در چه صرف كرده، و از مالش كه كجا كسب كرده و به كجا خرج كرده، و از علمش كه بر آن كار كرد يا بنكرد (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 106). ۲
و همين باى تأكيد بر سر فعل ماضى نيز در مى آيد.
مثال: «و كس پيش او بكشتى بنايستادى» (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 604). ۳
اين مورد، يعنى در آمدن باى تأكيد بر سرِ صيغه هاى نفى، در كتاب ترجمه و قصّه هاى قرآن از تفسير ابوبكر عتيق نيشابورى زياد ديده مى شود.
مثال:
به درستى كه آن كسهايى كه كافر شدند [به حسد و عداوت] يكسان و برابر

1.روض الجنان، ج ۵، ص ۹۴.

2.همان، ج ۱، ص ۲۵۳.

3.همان، ج ۴، ص ۴۳۱.


تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1
324

خداى به بودى ايشان را (ص 18، نيمه اوّل، ترجمه آيه 103).
25. ديگر از خصوصيّات نثر شيخ، تقديم فعل است بر متعلّقات آن و اين خود شيوه نگارش عصر وى بوده، امروز رايج و متداول نيست و فعل را در آخر آورند و اركان جمله و متعلّقات فعل را قبل از آن نويسند.
مثال:
«آيت خاصّ است در حقّ جهودانى كه ذكر ايشان در آيات مقدّم برفته» (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 157). ۱
مثال ديگر:
«و اين دليل مى كند بر تفضيل پيغمبران بر فرشتگان عليهم السلام» (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 87). ۲
در اين جمله فعل «دليل مى كند» مقدّم شده بر «تفضيل پيغمبران بر فرشتگان...»؛ در صورتى كه بر طبق قواعد امروز چنين مى شد: «و اين بر تفضيل پيغمبران بر فرشتگان عليهم السلام دليل مى كند».
و يا در اين عبارت:
و خداى تعالى اين ابر را مغربل آفريده است و حايل كرده در هوا از ميان آسمان و زمين (تفسير ابوالفتوح رازى، ج 1، ص 62). ۳
مى توانست بنويسد: «و خداى تعالى اين ابر را مغربل آفريده و در هوا از ميان آسمان و زمين حايل كرده است.» و نحو ذلك. ۴

1.روض الجنان، ج ۲، ص ۴۹.

2.همان، ج ۱، ص ۲۱۰.

3.همان، ج ۱، ص ۱۵۴.

4.مثال ديگر از تفسير: «گفت: خلقان را حشر كنند برهنه پا، برهنه تن، ختنه ناكرده». (تفسير ابوالفتوح رازى، ج ۱، ص ۱۱۲) [روض الجنان، ج ۱، ص ۲۶۸]. مثال ديگر: «يعنى خداى تعالى ايشان را براناد و دور كناد از رحمت!» تفسير ابوالفتوح رازى، ج ۱، ص ۱۵۹ [روض الجنان، ج ۲، ص ۵۳].

  • نام منبع :
    تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    زماني نژاد، علي اكبر
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 115071
صفحه از 504
پرینت  ارسال به