درخور فهم عوام باشد، مطالب مورد نظر را تحليل و تجزيه مى كنند و در اثناى سخن از ذكر اشعار مناسب، كه در عين حال موجب عبرت و تنبه شنونده باشد، و نيز از استناد به آيات قرآنى و احاديث نبوى و علوى و سخنان ائمه اطهار خوددارى نمى كنند.
شيخ همين سنت ديرينه را در نهايت كاردانى و مهارت و با احاطه به قرآن و احاديث و احكام فقهى دنبال كرده و در اثناى بيان و پرورش مطلب، از بسيارى از احاديث نبوى و سخنان امامان استفاده كرده و براى تأييد و اثبات نظر خويش بدانها استناد جسته است. بايد بدانيم كه استناد به آيات قرآن و احاديث در نظم و نثر گويندگان و نويسندگان فارسى زبان، از اواخر قرن چهارم ديده شد و اين كارى نيست كه ابوالفتوح بدان آغاز كرده باشد. تفسير ابوالفتوح بسيارى از علوم را متضمن است و از جمله اين دانشها كه شيخ به ناچار بر آن اطلاع و احاطه داشته، اخبار و احاديث است: اخبارى كه به آيه لايق باشد تا بدان وسيله سبب نزول آن آيه گفته شود... .
تفسير شيخ متضمن بحث فقهى مبتنى بر استنباط احكام از كتاب و سنت است. اشكالاتى كه در استنباط احكام روى دهد، مربوط به زمان بعد از رحلت رسول صلى الله عليه و آلهاست. فتوا در مسائل دينى و راهنمايى در نحوه اجراى فروع احكام شرعى، اندك اندك به دشوارى و اختلاف رأى كشانيده شد. شيعه روش فقهى خاصى كه بر اساس تعليمات مولا اميرمؤمنان على عليه السلام استوار بود، اختيار نمود و به جز كتاب و احاديث نبوى، احاديث و سننى هم از ائمه اثناعشر داشت.
شيخ در اثناى تفسير مسائل فقهى به شيوه فقهاى اهل تشيع، علاوه بر كتاب و سنّت، از احاديث و اخبار امامان و علماى شيعى مذهب و محدثين همين فرقه استفاده و استناد مى كند و هيچ رأى را جز از خدا و رسول و ائمه نمى پذيرد. تكيه گاه

ابن جوزى (م 597ق) كه در وعظ چيره دست بودند، به ظهور آمدند كه مردم به حضور در مجالس وعظ و استماع سخنان مؤثر و دلنشين آنان رغبت بسيار نشان مى دادند. رى چون بلاد خراسان، مركز وعظ و تذكير بود و واعظان سخنور و دانشمند در اين دارالعلم پا به عرصه وجود گذاشتند كه يكى از آنان شيخ ابوالفتوح رازى است. تفسير بزرگ ابوالفتوح يك رشته مجالس وعظ و تذكير و مناظره و بحث و مجادله با فرقه هاى مختلفه است و شيخ با لحن و اسلوب واعظانه، به تأليف اين اثر نفيس مبادرت نموده و در حقيقت همان مجالس وعظ را به شيوه اى عالمانه تر و شيواتر و اديبانه تر نگاشته و تدوين كرده است.
شيخ، خود از مشاهير وعاظ رى بوده و اساساً تفسير او بر پايه رد آراء و عقايد فرق ديگر اسلامى استوار گرديده كه با زبان پارسى درى و لحن عوام پسند و عاميانه آن عهد، ولى به شيوه عالمانه، به هم پيوسته و تلفيق شده است. وى در شهر رى مى زيسته و اصلاً از مردم همين شهر و از مشاهير علماء و محدثين و فقهاى شيعه اماميه رى به شمار مى رفت و در نزد عامه مردم از شيعه و اهل سنت و جز آن مقبوليت عظيم داشته و در محله معروف به خبان علان، كه از محلات شهر رى بوده، مجلس وعظ و تذكير داشته و مورد توجه عموم بوده است.
حاجى ميرزا حسين نورى، به روايت از رياض العلماء، و صاحب رياض العلماء به نقل از كتاب شرح شهاب شيخ در مستدرك مى نويسد كه ابوالفتوح چندگاهى بر اثر سعايت رقيبان و هم چشمان، كه از او نزد والى شهر كرده بودند، از ادامه وعظ ممنوع گرديد و مجلس تذكيرش چندى تعطيل شد؛ ولى يكى از همسايگان وى موجبات رفع آن مشكل و لغو دستور والى را فراهم نمود و مجلس وعظ را دوباره داير كرد. بايد افزود كه شيوه وعاظ و مذكران در مجالس وعظ و تذكير چنان است كه پس از بيان مقدمه كوتاه، به بحث و گفت و گو مى پردازند و با بيانى ساده، كه