۰.ترجمه: مرد طامع در بند مذلّت است.

(تفسير ابوالفتوح رازى ^۱ ، ج 1، ص 539)

۱۸۶۰.طاووس يمانى گويد:در مسجد الحرام شدم، علىّ بن الحسين زين العابدين را عليهماالسلام ديدم در حجر نماز مى كرد و دعا مى كرد. گفتم: مردى صالح است از اهل بيت نبوّت. بروم گوش دعاء او كنم كه در دعا چه مى گويد. چون از نماز فارغ شد، سر بر زمين نهاد و مى گفت: عَبدُكَ بِفِنائِكَ أَسِيرُكَ بِفِنائِكَ مِسكِينُكَ بِفِنائِكَ سائِلُكَ بِفِنائِكَ يَشكُو إِلَيكَ مالا يَخفى عَلَيكَ.

۰.ترجمه: بنده تو به درگاه تو است، مسكين و محتاج تو به درگاه تو است، سايل تو به درگاه تو است، شكايت با تو مى كند آنچه بر تو پوشيده نيست.

(تفسير ابوالفتوح رازى ^۲ ، ج 1، ص 33)

۱۸۶۱.در خبر است كه صادق عليه السلام گفت:عَجِبتُ مِمَّن يَقرَعُ مِن أَربَعِ كَيفَ لا يَفرَغُ إِلى أَربَعٍ.

۰.ترجمه: عجب از آنكه او از چهار چيز ترسد چگونه با چهار كلمه نگريزد: آنكه او را غمى باشد چگونه به اين كلمه نگريزد كه: لا إِلهَ إِلاّ أَنتَ سُبحانَكَ إِنِّي كُنتُ مِنَ الظّالِمِينَ. و مى شنود كه خداى تعالى عقب آن مى گويد: «فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ» .
دگر آنكه از كسى ترسد، چگونه نگويد: حَسبُنَا اللّه ُ وَنِعمَ الوَكِيلُ. و مى شنود كه خداى تعالى عقيب او مى گويد: «فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللّه ِ وَفَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ» .
و از آن كس كه او از مكر كسى ترسد، فزع نكند با اين كلمه: وَأُفَوِّضُ أَمرِي إِلَى اللّه ِ إِنَّ اللّه َ بَصِيرٌ بِالعِبادِ. و مى شنود كه خداى عقيب آن مى گويد: «فَوَقاهُ اللّه ُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا» .
و آنكه او بر چشم بد بر چيزى بترسد، چگونه نگويد: ما شاءَ اللّه ُ لا حَولَ وَلا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّه ِ. و مى شنود كه خداى تعالى عقيب آن مى گويد: «إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالاً وَوَلَداً * فَعَسى رَبِّي أَنْ يُو?تِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ»^۳ .

(تفسير ابوالفتوح رازى ^۱ ، ج 2، ص 68)

۱۸۵۵.اميرالمؤمنين على عليه السلام در خطاب به ابن الكوا فرمود:سَل تَفَقُّهاً وَلا تَسأَل تَعَنُّتاً. سَل عَمَّا يَعنِيكَ.

۰.ترجمه: چيزى كه پرسى بر تفقّه پرس بر سبيل تعنّت مپرس. چيزى پرس كه تو را به كار آيد.

(تفسير ابوالفتوح رازى ^۲ ، ج 3، ص 64)

۱۸۵۶.اميرالمؤمنين على عليه السلام روزى بر منبر گفت:سَلُونِي قَبلَ أَن تَفقِدُونِي فَإِنَّ العِلمَ يَفِيضُ بَينَ جَنبَي فَيضاً لَو وَجَدَ مُستَفَاضاً أَلا وَإِنَّكُم لَن تَسئَلُونِي عَن فِئَةٍ باغِيَةٍ وَأُخرى هادِيَةٍ أَلا أَخبَرتُكُم بِهادِيها وَباغِيها وَسابِقَها وَقائِدِها إِلى يَومِ القِيامَةِ.

۰.ترجمه: بپرسيد مرا پيش از آنكه مرا نيابيد كه علم از ميان پهلوهاى من موج مى زند اگر راه يابد، الا و مرا نپرسيد از هيچ گروهى باغى و ديگرى هادى، و الا خبر دهم شما را بهادى ايشان و باغى ايشان و سابق ايشان و قايد ايشان تا روز قيامت.

(تفسير ابوالفتوح رازى ^۳ ، ج 3، ص 64)

۱۸۵۷.اميرالمؤمنين گفت عليه السلام:أَلشَّفِيعُ جَنَاحُ الطّالِبِ.

۰.ترجمه: شفيع بال طالب باشد.

(تفسير ابوالفتوح رازى ^۴ ، ج 1، ص 111؛ ج 2، ص 16 و 291)

۱۸۵۸.اميرالمؤمنين عليه السلام گفت:أَلصَّبرُ مِنَ الإِيمانِ بِمَنزِلَةِ الرَّأسِ مِنَ الجَسَدِ.

۰.ترجمه: صبر از ايمان به منزله سَر است از تن.

(تفسير ابوالفتوح رازى ^۵ ، ج 1، ص 108)

۱۸۵۹.در كلام اميرالمؤمنين است:أَلطّامِعُ فِي وَثاقِ الذُّلِّ.