77
دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث ج1

۱۱۵.امام على عليه السلام :اى بندگان خدا! شما را به روى برتافتن از اين دنيا سفارش مى كنم... زيرا حكايت شما و حكايت آن ، به مانند مسافرانى است كه در راهى قدم گذاشته اند و گويى آن را پشت سر نهاده اند و آهنگ نشانه اى كردند و چنان است كه بدان رسيده اند.

۱۱۶.امام على عليه السلام :اى مردم! دنيا ، نه سراى شهادت و نه ماندنگاهتان است؛ بلكه شما در آن به سان كاروانى هستيد كه اواخر شب در جايى اتراق مى كنند و مى آسايند، و صبحگاهان بر مى نشينند و مى كوچند ، زود در مى آيند و زود مى روند، از رفتن گزيرى نمى يابند و به آنچه بر جاى نهاده اند ، بازگشتى ندارند. آنان را به شتاب وا داشتند و شتافتند، و به دنيا ميل كردند و خود را آماده نساختند، تا آن كه حلقومشان گرفته شد و به سراى مردمانى در آمدند كه قلم هايشان خشكيد ۱ و از بيشتر آنان ، نام و نشانى نماند. در دنيا ، اندك ماندند و زود ، رهسپار آخرت شدند و شما در خانه هاى آنان ، مقيم شديد و در پىِ آنان مى كوچيد و مَركب ها، بى هيچ خستگى و سستى، شما را مى برند. روزتان ، جسم هاى شما را مى فرسايد و شبتان ، جان هاى شما را مى بَرَد و شما ، حكايتگر حالِ آن رفتگان مى شويد و به راه آنان مى رويد. پس، زنهار كه زندگى دنيا شما را نفريبد؛ چه ، شما در دنيا مسافرانى هستيد فرود آمده [در اين منزلگاه]، و مرگ در ميان شما فرود آمده و با تيرهاى نابودى آماجتان قرار
داده و مَركب هاى آن ، خبرهاى شما را به سوى سراى پاداش و كيفر و سزا و حساب مى بَرَد.

1.مراد ، اين است كه : به خاطر دور بودن روزگار آنها و نابود شدن آثارشان ، قلم مردمان ، از اين كه آثار آنان را ثبت كند ، خشكيد به خاطر دورى دوران آنها و نابودى آثارشان (بحار الأنوار : ج ۷۴ ص ۲۴۸). احتمال هم دارد كه مراد، قلم فرشتگان باشد. در اين صورت، كنايه از قطع شدن علم فرشتگان نسبت به آنهاست . احتمال هم دارد كنايه از چيزى باشد كه در لوح و قلم ، تقدير شده است. گويا براساس آن، فرشتگان از نگارش آنچه مربوط به آنهاست ، فارق شده اند و ديگر به حساب آورده نمى شوند (شرح اصول الكافي ملاّ صالح مازندرانى ج۱۲، ص۲۰۹).


دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث ج1
76

۱۱۵.عنه عليه السلام :عبادَ اللّه ! اُوصيكُم بِالرَّفضِ لِهذِهِ الدُّنيا . . . فَإِنَّما مَثَلُكُم ومَثَلُها كَسَفرٍ ۱ سَلَكوا سَبيلاً فَكَأَنَّهُم قَد قَطَعوهُ ، وأمّوا عَلَما فَكَأَنَّهُم قَد بَلَغوهُ . ۲

۱۱۶.عنه عليه السلام :أيُّهَا النّاسُ! إنَّ الدُّنيا لَيسَت لَكُم بِدارٍ ولا قَرارٍ ، إنَّما أنتُم فيها كَرَكبٍ عَرَّسوا ۳ فَأَناخوا ، ثُمَّ استَقَلّوا فَغَدَوا وراحوا ، دَخَلوا خِفافا وراحوا خِفافا ، لَم يَجِدوا عَن مُضِيٍّ نُزوعا ، ولا إلى ما تَرَكوا رُجوعا ، جُدَّ بِهِم فَجَدّوا ، ورَكَنوا إلَى الدُّنيا فَمَا استَعَدّوا ، حَتّى إذا اُخِذَ بِكَظَمِهِم ۴ وخَلَصوا ۵ إلى دارِ قَومٍ جَفَّت أقلامُهُم ، لَم يَبقَ مِن أكثَرِهِم خَبَرٌ ولا أثَرٌ ، قَلَّ فِي الدُّنيا لَبثُهُم ، وعُجِّلَ إلَى الآخِرَةِ بَعثُهُم ، فَأَصبَحتُم حُلولاً في دِيارِهِم ، ظاعِنينَ ۶ عَلى آثارِهِم ، وَالمَطايا بِكُم تَسيرُ سَيرا ما فيهِ أينٌ ۷ ولا تَفتيرٌ ، نَهارُكُم بِأَنفُسِكُم دَؤوبٌ ، ولَيلُكُم بِأَرواحِكُم ذَهوبٌ ، فَأَصبَحتُم تَحكونَ مِن حالِهِم حالاً وتَحتَذونَ مِن مَسلَكِهِم مِثالاً ، فَلا تَغُرَّنَّكُمُ الحَياةُ الدُّنيا ؛ فَإِنَّما أنتُم فيها سَفرٌ حُلولٌ ، المَوتُ بِكُم نُزولٌ ،
فيكُم مَناياهُ ، وتَمضي بِأَخبارِكُم مَطاياهُ ، إلى دارِ الثَّوابِ وَالعِقابِ وَالجَزاءِ وَالحِسابِ . ۸

1.السَّفْرُ : جَمْعُ سافِر ، والمُسافِرون جمع مُسافِرُ ، والسَّفْرُ والمسافرون بمعنى (النهاية : ج ۲ ص ۳۷۱ «سفر») .

2.نهج البلاغة : الخطبة ۹۹ ، تنبيه الخواطر : ج ۲ ص ۲۵۴ وفيه «كرَكب» بدل «كسفر» ، بحار الأنوار : ج ۷۳ ص ۱۱۳ ح ۱۰۹ نقلاً عن عيون الحكم والمواعظ .

3.التعريس : نزول المسافر آخر الليل نزلة للنوم والاستراحة ، يقال : عرّس (النهاية : ج ۳ ص ۲۰۶ «عرس») .

4.. الكَظَم : هو مخرج النَفَس من الحلق (النهاية : ج ۴ ص ۱۷۸ «كظم») .

5.خَلَصَ إليه : وَصَلَ (القاموس المحيط : ج ۲ ص ۳۰۱ «خلص») .

6.ظَعَنَ : ارتحل ، والفاعل : ظاعن (المصباح المنير : ص ۳۸۵ «ظعن») .

7.الأين : الإعياء والتعب (النهاية : ج ۱ ص ۸۷ «أين») .

8.الكافي : ج ۸ ص ۱۷۱ ح ۱۹۳ عن جابر عن الإمام الباقر عليه السلام ، تنبيه الخواطر : ج ۲ ص ۱۴۹ نحوه ، بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۳۴۸ ح ۳۰ وراجع مطالب السؤول : ص ۵۱ .

  • نام منبع :
    دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    موسوي، سيد رسول؛ شيخي، حميد رضا
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 81404
صفحه از 476
پرینت  ارسال به