همایش گرامیداشت استاد عزیزالله عُطاردی برگزار شد

راوی: همایش بزرگداشت استاد عزیزالله عُطاردی ، صبح روز پنجشنبه ۹/۹/ ۸۵ با حضور حضرات آقایان جعفر سبحانی ، محمدی ری شهری ، سید محمد خاتمی ، میر حسین موسوی ، احمد مسجد جامعی و جمعی زیادی از دیگر اندیشمندان و فرهیختگان در تالار شیخ صدوق حرم حضرت عبدالعظیم (ع) برگزار شد.

به گزارش خبرنگار راوی، در همایش بزرگداشت «استاد عطاردی» ابتدا دکتر قربان بهزادیان نژاد، رئیس مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی و برگزارکننده اصلی همایش ، ضمن عرض خیر مقدم ، مطالبی را در خصوص جایگاه علمی و معنوی استاد عطاردی  بیان کرد و در پایان سخنان خود از اشخاص و مراکزی که در برگزاری همایش همکاری داشتند سپاسگزاری نمود.

سپس حجة الاسلام مهدی مهريزی دبير علمی همايش ، خوداتكايی، سختكوشی، تواضع و فروتنی و مطالعات وسيع ميدانی را از خصلت‌های بارز علمی و شخصيتی استاد عطاردی برشمرد و افزود: استاد در نيم قرن تلاش علمی خود، بيش از يکصد جلد کتاب در بيش از شصت عنوان به جامعه علمی تقديم كرده است .

استاديار دانشگاه تربيت مدرس تهران با اشاره به گستره و تنوع موضوعی آثارعلمی استاد افزود : کارهای علمی چاپ شده استاد از نظر موضوعی به سه حوزه : حديث، تاريخ و جغرافيا و ادبيات تعلق دارند و از نظر شكل و ساختار در چهار گروه دسته‌بندی می‌شوند كه عبارت ‌اند از: ۱. تأليف و پژوهش (۲۸ عنوان)؛ ۲. تصحيح (۹ عنوان)؛ ۳. ترجمه (۹ عنوان)؛ ۴. فهرست‌نگاری (۳ عنوان). هم‌چنين ۱۵ عنوان از آثار ايشان تاكنون به چاپ نرسيده و يا در‌ دست چاپ است.

آية الله رضا استادی ، سخنران بعدی همایش ، در بخشی از سخنان خود درباره کارهای حدیثی استاد گفت: ايشان با حديث آشنايی كامل دارند ؛ پنجاه سال است كه با حديث مأنوس اند و در طی اين مدت بالغ بر ۸۰ هزار حديث را مورد مداقه قرار داده‌اند و این یک لطف بزرگی است که خداوند متعال به ایشان داشته است.

وی در توصیف آثار استاد عطاردی افزود : اولين اثرحدیثی ای كه از ايشان چاپ شده،‌ كتاب ارزشمند «عبدالعظيم الحسنی حياته و مسنده» است و تقريظ علامه میرزا ابوالحسن شعرانی بر اين اثر، علاوه بر اينكه ارزشمند بودن كتاب را بيان می‌كند، در معرفی استاد هم بسيار گوياست. در آن تاريخ، علامه شعرانی او را با عنوان «عالم فاضل متبحر محدث» معرفی كردند. ايشان همچنين دو اثر جاودانه از خود به يادگار نهاده‌اند كه عبارت اند از: « مسند فاطمه زهرا (ع) و دوازده امام معصوم» كه غير از « مسند الامام علی (ع)» بقيه به چاپ رسيده است و « تاريخ و جغرافيای خراسان بزرگ» كه البته فقط نمونه‌ای از اين اثر بزرگ به چاپ رسيده است.

در ادامه همایش، استاد مصطفی دلشاد در مقاله ای با عنوان «شیخ عزیزالله عطاردی، الگوی زندگی علمی» با برشمردن ویژگی های شخصیتی استاد عطاردی گفت : من براساس يافته‌ها و ايده‌های خودم هفده ويژگی شخصيت علمی استاد را بيان می‌كنم و اعتقاد من بر اين است كه مجموعه عظيم آثار ايشان ، در بستر همین ويژگی‌ها شكل گرفته است.

وی قدرشناسی ، فروتنی، والاهمتی ، شيرينی و شيوايی زبان و تاكيد بر فارسی بودن آن، سخت‌كوشی ، روابط انسانی ، استفاده از وقت ،تمركز در يك حوزه علمی، سادگی و بی‌تكلفی، جديت در كار و پی‌گيری امور، استقلال شخصيتی و آزادگی، حساسيت‌ها و دغدغه‌های دينی، استقامت،‌ شجاعت و دليری، زمانه‌شناسی و عزتمندی را از صفات علمی و شخصيتی استاد عنوان کرد و سخنانش را با اين جمله: «و چه نيكو نامی بر ايشان نهاده شده است:عزيزالله» به پايان رسانيد.

حجةالاسلام رسول جعفریان، مدیر گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سخنران بعدی همایش بود که در موضوع «تاریخ های محلی» سخنرانی کرد. وی در اهمیت و ویژگی تاریخ های محلی گفت:نگاه تاریخ پژوه در تاریخ های محلی ، نگاهی از شهرها به پایتخت و مرکز است و این بر خلاف تاریخ های عمومی است که در آن نگاه از پایتخت به شهرها است.

وی در بخشی از سخنان خود، از «فرهنگ نامه خراسان» به عنوان یکی از مقبولترین منابع برای  تاریخ پژوهان یاد کرد.

در بخش دوم همایش حجة الاسلام دکتر محمد علی مهدوی راد در ارائه مقاله خود با عنوان «تاج ‌العروس، فرهنگ‌نامه‌ای سترگ» گفت: «تاج ‌العروس» دانش‌نامه‌ای سترگ و آكنده از آگاهی‌های بسيار از موضوعات مختلف فرهنگ اسلامی است و به واقع ابعاد گسترده و اعماق شگرف و محتوای آكنده از دانستنی‌های «تاج‌ العروس» را جز با نگريستن بسيار و تأمل‌های فراوان در آن نمی‌توان دريافت.

استاديار دانشگاه تربيت مدرس تهران افزود: استاد عطاردی، رجال، غريب‌الحديث و معرّب‌های «تاج ‌العروس» را استخراج كرده و سامان داده‌اند كه عبارت‌اند از: «غريب ‌الحديث فی تاج العروس»، «الرجال فی تاج العروس»، «اللغات الفارسية المعرّبه فی تاج ‌العروس» و «معجم البلاد و الامكنه المستخرجه من تاج العروس».

سپس دکتر احمد جلالی ، نماینده ایران در یونسکو ، با تأکید بر اهمیت آثار علمی استاد عطاردی اظهار داشت: کار بزرگ استاد عطاردی در باب تاریخ خراسان ، نه تنها مورد توجه علاقه مندان به تاریخ و میراث تمدن اسلامی است، بلکه این قبیل کارها در حفظ امنیت ملی و امنیت استراتژیک کشورمان نیز مؤثر است  و معمولا این مسأله کمتر مورد توجه قرار می گیرد.

حجةالاسلام محمد كاظم رحمان ستايش ، استادیار دانشکده علوم حدیث ، در مقاله ای با عنوان «نيم نگاهی به مسانيد اهل بيت (ع)» ، کتاب «مسانید اهل بيت (ع)» استاد عطاردی را يكی از وسيع‌ترين مسندهايی دانست كه تاكنون نگارش يافته است. وی با اشاره به تاريخچه مسندنويسی، مسندنويسی را به عنوان اولين شيوه در تدوين و نگارش حديث عنوان کرد و در توصيف این اثر استاد گفت: ‌اين اثر سترگ كاربردهای وسيعی در مطالعات تاريخی، انديشه‌ای و سياسی عصر ائمه (ع) دارد.

حجةالاسلام و المسلمین خاتمی ، رييس موسسه گفتگوی تمدن‌ها ، با اشاره به برگزاری همايش «گرامیداشت استاد عطاردی»، بزرگداشت استاد را بزرگداشت فضيلت، آگاهی، تحقيق ، پشتكار مثال‌زدنی و آفرینندگی دانست و با يادآوری تنوع و كثرت آثار وی گفت:تنوع و کثرت آثار استاد به گونه ای است که اگر این آثار محقق نشده بودند، اگر نگوییم محال، بسیار دشوار بود. یعنی اگر انسان نداند این آثار چگونه تهیه شده است حتما می گوید یک مؤسسه بزرگی با بودجه های کلان و با تعداد انبوهی از دانش پژوهان و محققان پدیدآورنده این آثارند؛ در حالی که همه این آثار را یک فرد با امکاناتی بسیار نازل پدید آورده است. و این یکی از شگفتی های کار استاد است.

در پایان همایش بزرگداشت استاد عطاردی از «گرامی‌نامه استاد عطاردی» و «فرهنگ نامه استاد عطاردی» که کمیته علمی در باب زندگی نامه و معرفی وی به چاپ رسانده بود، رونمایی شد. همچنین نهادهای علمی شرکت کننده با اهدای تقدیرنامه هایی از مقام علمی و شاخص استاد عطاردی تجلیل کردند .

گفتنی است سازمان علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) نیز برای این همایش پیامی ارسال کرده بود. در بخشی از این پیام که به امضای معاون سازمان یاد شده و بیشتر در تجلیل از «فرهنگ نامه خراسان» ، اثر استاد عطاردی بود ،  چنین آمده است : كسانی كه تلاش می كنند تا تاريخ و ميراث فرهنگی ملل مختلف را به يكديگر معرفی كنند، در واقع سهمی در رسالت يونسكو ايفا می كنند كه اثر فوق الذكر استاد عزيزالله عطاردی از آن دست است. .... می خواهم اين فرصت را غنيمت شمرده بگويم كه معرفی ميراث علمی و فرهنگی تمدن ايرانی (Persian) - كه يكی از بزرگترين تمدن های تاريخی آسيا، جهان اسلام و همه جهان است - به ملل ديگر، به خودی خود به معنای سهيم شدن در ايده آل های يونسكو و برنامه ما در گفتگوی فرهنگ ها و تمدن هاست.