109
ابوالفتوح رازي

ادبيات عرب در تفسير ابوالفتوح

نويسنده كتاب تفسير شيعه و تفسير نويسان آن مكتب، درباره تفسير ابوالفتوح مى نويسد:
تفسير ايشان جنبه خطابى دارد ... و به صورتى مطلب را بيان مى كند كه عامه، كمابيش دريابند و از آن بهره برند. درباره نكات علمى و ادبى بحث نمى كند و با اشاره اى گذرا، از تحقيق صرف نظر مى كند.
ميرزا ابو الحسن شعرانى در اين مورد، برخلاف اين رأى، نظر داده است و مى گويد:
در ادب و بيان و نحو و صرف و لغت و امثال آن، غايت جهد به كار برده و منتهاى تحقيق به عمل آورده است و از هيچ جهت فروگزار نكرده، آن اندازه شواهد از اشعار عرب و امثال، كه براى بيان لغات و قواعد عربيت آورده در هيچ يك از تفاسير مانند كشاف و تفسير طبرى نياورده اند.
قدر مسلّم اين است كه رازى در بسيارى موارد، متعرّض مباحث ادبى شده است.

استفاده از آراى مفسران

وى اقوال مفسّران معروف صدر اسلام از صحابه و تابعان را ياد كرده، ولى هيچ قولى را بر قول ديگر ترجيح نداده است، مگر قولى را كه دالّ بر حمل آيه بر معناى عام باشد، آن هم به دليل عموم آيه، نه به دليل اين كه قول فلان صحابه است.

علم كلام در تفسير ابوالفتوح

ابوالفتوح رازى در مواردى كه از بحث هاى اعتقادى سخن به ميان آمده، به علم كلام نيز نظر افكنده است. مرحوم شعرانى مى نويسد:
مؤلف در علم كلام طريق توسط پيموده و روش قدما را برگزيده است.


ابوالفتوح رازي
108

اصطلاحات ويژه، در تفسير ابوالفتوح

ابوالفتوح در تفسير خود اصطلاحات ويژه اى را به كار برده است كه به برخى از آنها اشاره خواهيم داشت:
الف. جمع مخاطب را به صورت مفرد آورده است؛ مثلاً در ترجمه «و أنتم تعلمون» مى گويد: «و شما مى دانى» و در ترجمه «و ان كنتم فى ريب» مى گويد: «اگر مى باشى در شك» و ... .
ب. يكى از اصطلاحات خاص اين تفسير «انزله كردن» است به جاى «نازل كردن» و وحى فرو فرستادن.
مرحوم شعرانى مى گويد:
اين اصطلاحات در زمان او متداول بوده است.
امّا اثبات اين موضوع، نياز به دليل دارد.

  • نام منبع :
    ابوالفتوح رازي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 148159
صفحه از 256
پرینت  ارسال به