ابو هريره روايت كند كه : چون به غزات خيبر رفتيم، و خيبر گشاده شد، و غنيمت خيبر پيش آوردند، در او زرى و سيمى نبود جز جامه و متاع. رسول صلى الله عليه و آلهقسمت كرد. چون به وادى القُرى آمديم، رسول صلى الله عليه و آله را غلامى سياه به هديه آوردند، نام او مُدعِم، او ايستاده بود و بار از چهار پاى رسول باز مى گرفت، ناگاه تيرى آمد بر او، و برجا بيوفتاد و بمرد. صحابه گفتند : هنيئا لَهُ الجَنَّةٌ. رسول صلى الله عليه و آلهگفت : نه به آن خداى كه مرا به حق به خلقان فرستاد كه به خلاف اين است، آن گليم كه در پشت دارد از غنيمت برگرفت پيش از قسمت. فرداى قيامت آن گليمى از آتش شود در تن او. صحابه چون اين بشنيدند برفتند، هر يكى محقّرى از شِراكى و دوالى مى آوردند و مى گفتند : اى رسول اللّه ، زنهار نبايد كه اين فردا آتش گردد و در ما پيچد. ^۱

امت محمد صلى الله عليه و آله

اَنَس روايت كند كه اُسقُف ترسايان پيش رسول آمد و گفت : يا رسول اللّه ، مرا در دل افتاده است كه ايمان آرم. گفت : سبب چيست؟ گفت : در خواب ديدم كه قيامت خاسته بودى و خلقان در صعيد سياست بداشته اند، و امتان را بر خداى عرضه مى كردند. جماعتى در آمدند اَغَرّ مَحَجَّل روى و دست و پاى سپيد، بر صراط بگذشتند كَالبَرِق الخاطِف، و ديگران مى فتادند و مى خاستند، من گفتم : اين امت كيستند؟ همانا انبياءاند يا اوصيا يا فرشتگان، گفتند : نه، اينان امت محمداند. غُرّا مُحَجِّل، از آثار طهور ازين سبب مرا رغبت اسلام افتاد. رسول صلى الله عليه و آله اسلام عرضه كرد و ايمان آورد.

امانت جالب رزق است

و گفته اند : اَكْمَلُ الدّيانَةِ تَرْكُ الخِيانَةِ واَعظَمُ الاِفلاسِ خِيانَةُ النّاسِ و اين در معنى آن است كه رسول صلى الله عليه و آله گفت : الاَمانَةُ تَجُرُّ الرِزْقَ وَالخِيانَةُ تَجُرُّ الفَقْرَ؛ گفت : امانت روزى آرد، و خيانت درويشى آرد. ^۱

امانت و راستى گرى

ابو امامه روايت كرد از رسول صلى الله عليه و آله كه گفت : هركس را كه ايمن دارند بر امانتى و او تواند كه در آن امانت خيانت كند و نكند، خداى تعالى در بهشت چندانى حورالعين دهد او را كه خواهد.
ابو سعيد خُدرى روايت كرد از رسول صلى الله عليه و آله كه گفت : بازرگان راستى گر امين فردا قيامت با پيغامبران و صديقان و شهيدان باشد. و در خبر هست : لا ايمانَ لِمَن لا اَمانَةَ لهُ ؛ ايمان نباشد آن كه را امانت نباشد. و رسول صلى الله عليه و آله گفت : اول چيزى كه از دين خودت مفقود بكنى امانت باشد، و آخر چيزى كه از دين خود مفقود بكنى نماز باشد. ^۲

امانت و صداقت

زيد بن خالد روايت كرد كه : مردى از جمله اصحاب رسول فرمان يافت روز خيبر، بيامدند و گفتند : يا رسول اللّه ، بر اين نماز كن. گفت : من نماز نمى كنم بر او، شما نماز كنيد. گفتند : يا رسول اللّه ، چه كرده است؟ گفت : خيانت كرده است، متاع او بجستند، مُهْركى بود در ميان متاع او از آنِ اهل خيبر كه دو درم نه ارزيد.