89
ابوالفتوح رازي

ورقة بقطع الثمن، غير مرقمة بخط على بن محمّد حسن التبريزى، ثمّ طبع الدكتور على أكبر شهابي نسخة أتى بها من المتحف البريطاني تاريخها 1054. ط طهران 1972 / 1393 م في 58 ص مع مقدمة لحسن سعيد. وفيها مباحث عن الاصول والفروع د . قال يوحنا : لما اردت الدخول في الاسلام رأيت المسلمين مختلفين فيما بينهم ورأيت الحق في موارد الاختلاف مع الشيعة عقلا فاعتقدت هذا المذهب. وهذه تختلف عن النسخة العربية . وطبع محمّد محمدى الاشتهاردى تحريرا جديدا من الكتاب ومعها الحسينية مع مقدمتين له ولحسن سعيد بطهران 1974/1395م . في 244ص . ۱

رساله حسنيه

افندى در اين باره نيز نوشته است:
و از جمله آثارى كه به وى نسبت داده اند، رساله حسنيه، ... اين كتاب هم رساله اى ارزنده و مشهور است . ابتدا به عربى تأليف شده بود، پس از آن برخى از دانشمندان آن را از عربى به پارسى برگردانيده اند. اين رساله ـ كه در بحث امامت است ـ از زبان كنيزى به نام حسنيه كه كافر بوده و سپس مسلمان شد، گرد آمده است .
حسنيه پس از آن كه اسلام را برگزيد، در يكى از روزها، در حضور هارون الرشيد درباره امامت سخن گفت و به اثبات مذهب شيعه و ابطال ديگر از مذاهب پرداخت . اين كتاب هم مانند كتاب رساله يوحنا از ارزش فوق العاده اى برخوردار است؛ در عين حال، صحت انتساب هيچ يك از آنها به ابوالفتوح ثابت نشده است. ۲

1.الذريعة، ج ۲۵، ص ۲۹۶.

2.همان، ص ۱۷۳ ـ ۱۷۴ .


ابوالفتوح رازي
88

اختصاص داشت ـ مشاهده گرديد . بخش هايى ديگر از كتاب را ملا عبد الصمد همدانى در كتاب بحر المعارف خود نقل كرده است .

رساله يوحنا

اين رساله فارسى در رياض به ابوالفتوح منسوب شده است و گفته شده :
رساله ارزنده و لطيفى است كه در آن به بطان مذاهب اربعه و درستى مذهب جعفرى ـ يعني مذهب اماميه ـ پرداخته است، ومضامين آن را از زبان يوحناى ذمّى ابخيلى نصرانى نقل مى كند و افزوده است كه يوحنا نخست كافر بوده، پس از آن مسلمان شد و در ميان مذاهب مختلف اسلام به تفحص پرداخت. سرانجامْ مذهب حق شيعه را برگزيد . اين كتاب به سبك طرائف ابن طاووس در امامت تأليف شده كه سيد اثرخود را از زبان عبد الحميد زمّى نگارش داده است. ۱
شيخ آقا بزرگ تهرانى مى گويد:
رسالة يوحنا الذمي، قصة خيالية مثل قصة الجزيرة الخضراء والحقائق الراهنة و الطرائف و هى مثل الحسنية تنسب إلى أبي الفتوح الرازي صاحب تفسير روض الجنان كما عن رياض العلماء ولكن أقدم نسخة من الحسنية هي التى أتى بها الملا إبراهيم استر آبادى (أو الملا ضياء الدين) من دمشق إلى ايران في سفر حجه 958 فترجمها بالفارسيه. ولرسالة يوحنا هذه أيضا تحريرات فارسية و عربية مختلفة تحت عدة أسماء . ذكر 12 نسخة منها في «خطى فارسي» كما ذكرناه بعنوان منهاج المناهج الفارسى منسوبا إلى أبي الفتوح الرازى المذكور.
ونسخة منها ذكرناها ذيل الدر الثمين و طبع بتبريز 1307 على الحجر في 57

1.رياض العلماء، ج ۲، ص ۱۷۳ .

  • نام منبع :
    ابوالفتوح رازي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 148161
صفحه از 256
پرینت  ارسال به