مدعايش آورده است، بايد گفت كه اولاً بعد از توضيحاتى كه در بندهاى پيشين داديم ديگر نيازى به نقد يكايك آن موارد نيست؛ زيرا كه با شواهد و نمونه هاى فراوان ثابت شد كه مراد از ابوجعفر در تفسير التبيان «امام باقر عليه السلام» است، نه شخص طبرى، ولى در عين حال به توضيحاتى در باره برخى از موارد بيست گانه مى پردازيم.
مورد سوم: سوره مائده آيه 2: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لاَ تُحِلُّوا شَعائرَ اللَّهِ وَلاَ الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلاَ الْهَدْىَ وَلاَ الْقَلائدَ وَلاَ آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِّن رَّبِّهِمْ»ا لآية. در تفسير الطبرى آمده است كه مراد از «آمين البيت الحرام» يعنى هر كس كه قصد حج دارد. طبرى مى نويسد:
قد قيل: انّ هذا الآية نزلت فى رجل من بنى ربيعة يقال له الحطم. ^۱
شيخ طوسى مى نويسد:
قال ابوجعفر: نزلت هذه الآيه فى رجل من بنى ربيعة يقال له الحطم. ^۲
همان گونه كه ملاحظه شد ، طبرى نسبت «قيل» داده است و اختيار خود او نيست ، ولى شيخ طوسى آن را قول ابى جعفر دانسته است. علاوه بر آن قرينه اى ديگر هست كه مراد از ابى جعفر، طبرى نيست و آن اين كه در ذيل همين آيه و پيش از تفسير «آمين البيت» در تفسير «شعائر اللّه » طبرى مى نويسد:
چند قول در تفسير شعائر اللّه آمده است: 1) حرمات اللّه ، كه عطاء قايل به آن است. 2) حرم اللّه كه سدى قايل به آن است. 3) مناسك الحج كه ابن عباس و مجاهد قايل به آن هستند. 4) آنچه كه خداوند در حال احرام حرام كرده است، ابن عباس قايل به آن هست. سپس مى نويسد:
واولى التأويلات بقوله: لا تحلو شعائر اللّه قول عطاء الذى ذكرناه من توجيهه معنى ذلك... لا تحلوا حرمات اللّه ... ^۳
همان گونه كه ملاحظه شد ، مختار طبرى قول اول از چهار قول مذكور است، ولى شيخ طوسى در تفسير شعائر اللّه ، ضمن اشاره به اقوال مذكور ، مى نويسد:
وقال مجاهد: شعائر اللّه الصفا والمروة والهدى من البدن وغيرها، كلّ هذا من شعائر اللّه وقال الفراء كانت عامة العرب لايرى الصفا والمروة من الشعائر ولا يطوفون بهما. فنهاهم اللّه عن ذلك وهو قول ابى جعفر عليه السلام. ^۴
چنان كه ملاحظه مى شود ، در اينجا نيز قول ابى جعفر غير از مختار طبرى است و قرينه