مى نويسد: «فهذا اختيار الطبرى». و در ادامه در بحث از تأويل «ان تلووا أو تعرضوا» همان دو قولى را كه طبرى نقل كرده مى آورد و قولى را كه از ابى جعفر نقل مى كند ، مشابه اختيار طبرى است. ۱ و مؤلف حديثهاى خيالى اين شباهت را دليل بر مدعاى خود گرفته است. و لابد كه آمدن قول ابى جعفر در رديف ابن زيد و ضحاك را قرينه براى مدعايش تصور كرده است. و ما پيش از اين درباره نادرستى شاهد و قرينه مؤلف توضيح كافى داده ايم. و در اينجا اضافه مى كنيم كه شيخ طوسى قبل از نقل قول ابى جعفر، تفسيرى براى آيه كرد و در آخر گفت كه اختيار طبرى هم همين است. و اين خود قرينه اى است كه ابوجعفر، غير از طبرى مى باشد.
مورد نهم: سوره توبه آيه 102: «وَ آخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلاً صالِحًا وَ آخَرَ سَيِّئًا عَسَى اللَّهُ أَن يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيم» طبرى در تفسير آيه مى نويسد:
مراد از عمل زشت و گناه، ترك جهاد و همراهى نكردن پيامبر است در آن هنگام كه براى جنگ مدينه را ترك كرد. (دقت شود: طبرى ترك جهاد و همراهى نكردن پيامبر(ص) براى جهاد را اختيار كرده است). طبرى در ادامه براى شأن نزول آيه هفت قول را نقل مى كند.
1) نفرى كه در جنگ تبوك رسول خدا را همراهى نكردند و يكى از آنان ابولبابة بود، 2) 9 نفر بودند و يكى از آنان ابولبابه بود، 3) 8 نفر بودند، 4) 7 نفر بودند، 5) مراد از آيه فقط «ابولبابه» است. 6) مراد ابولبابه است و مربوط به جنگ تبوك مى شود 7) مراد اعراب هستند.
طبرى مى نويسد:
قول صحيح در تفسير آيه از اقوال مذكور آن قولى است كه مربوط به گروهى است كه براى جنگ با روم در هنگام حركت به سوى تبوك، با پيامبر (ص) همراهى نكردند و در مدينه باقى ماندند. آنان جماعتى بودند كه يكى از آنان ابولبابة بوده است. و اين كه آيه گفته: اعترفوا بذنوبهم، خبر از اعتراف جماعتى به گناهشان مى دهد و مربوط به مسأله بنى قريظة كه در آنجا «ابولبابة» به تنهايى نقش داشت نمى شود. ۲
شيخ طوسى همان اقوال مذكور را نقل مى كند و در ضمن اقوال مذكور مى نويسد:
قال ابوجعفر عليه السلام: نزلت فى ابى لبابه. ولم يذكر غيره وكان سبب نزولها فيه ما جرى منه فى غزوة بنى قريظة وبه قال مجاهد.۳
همان گونه كه ملاحظه شد شيخ طوسى قولى را به ابوجعفر عليه السلام نسبت مى دهد كه طبرى با اقامه دليل به ردّ و نفى آن پرداخته است. ولى از آنجا كه مؤلف حديثهاى خيالى با تكيه بر
1.التبيان، ج ۳ ، ص ۳۵۶ .
2.تفسير الطبرى، ج ۱۱، ص ۲۳. دقت شود مختار طبرى اين است كه مربوط به جنگ تبوك است و ابولبابه يكى از جماعت متخلفين است.
3.تفسير التبيان ، ج ۵، ص ۲۹۰.