ظاهر صرف شود به تأويلى كه مناسب آن باشد و اگر كسى را قدرت و قوّت تأويل نباشد، همين بس است كه اعتقاد كند كه ظاهر اين، مراد نمى تواند بود و تأويلى خواهد داشت… آنچه از احاديث در باب اختلاف طينت مؤمن و كافر وارد شده و اينكه مؤمن از گل بهشت خلق شده و كافر از گل جهنّم و خوبى هاى آن از آن راه است و بدى هاى اين به اين سبب، بر ظاهر آنها محمول نتواند شد كه مؤمن به اعتبار طينت خوب، بايد كه ايمان آورد و خوب كند و قادر نيست بر كفر و بد كردن؛ و كافر به سبب طينت بد، چاره اى ندارد از كفر آوردن و بد كردن و قادر نيست بر ايمان آوردن و خوب كردن؛ زيرا كه بنابراين، چنانكه از سخنان سابق ظاهر شد، امر ثواب و عقاب، مشكل مى شود و مؤمن را استحقاق تعظيم و تبجيل نماند و تعذيب كافر به حكم صريح عقل صحيح، ظلم و تعدّى باشد؛ بلكه بايد تأويل شود به اينكه اختلاف طينت ايشان باعث اين مى شود كه ميل مؤمن به ايمان و افعال نيك، زياده باشد و ميل كافر به كفر و افعال بد، با وجود اختيار هر يك و قدرت او بر طرف ديگر. بنابراين در ثواب و عقاب، اشكال نباشد….
در آخر اين رساله، «فايده» اى از صفحات پايانى چند نسخه خطى رساله (كه عنوان تكمله داشته) و نيز حاشيه اى در اعتراض بر اين «فايده» از برخى نسخه ها نقل شده است. در اين فايده (ص 90)، حديث صحيح، موثق، حسن و ضعيف، اين گونه تعريف شده است:
فايده:
در اصطلاح متأخرين علما، راويان حديث اگر همه عادل و امامى مذهب باشند، آن حديث را صحيح گويند.
و اگر همه عادل باشند، اما امامى مذهب نباشند يا بعضى از ايشان امامى نباشند، آن را موثّق گويند.