خدمات حديثى

در 29 مهرماه سال 1329شمسى، مجموعه اى از كتابهاى خطّى توسط مسئولان وقت كتابخانه آستان قدس رضوى خريدارى و به گنجينه عظيم نسخ خطّى آن كتابخانه اضافه مى گردد. در ميان اين مجموعه معدود، 39 اثر حديثى به تحرير محمدحسين اُرمَوى به چشم مى خورد. اين 39 نسخه، همه چيزى است كه تاكنون از او شناخته ايم و متأسفانه فعلا اطلاع بر چگونگى خريد اين مجموعه و فروشنده آن براى ما امكان پذير نيست و الاّ شايد از اين طريق، از بازماندگان اُرمَوى و ساير آثار وى اطلاعات ذى قيمتى به دست آيد.
به هر حال از آثار اُرمَوى كه به دست ما رسيده، معلوم مى شود كه وى عنايت زيادى به احياى آثار حديثى اصيل شيعه داشته و به هر وسيله ممكن، اين آثار را به دست مى آورده و از روى آنها نسخه اى براى خود مى نوشته است. او در نسخ استنساخى خود، براى حفظ ارزش نسخه، همواره خصوصيت نسخه اى را كه دستنوشت خويش را از روى آن نوشته، ذكر كرده است كه در كار نسخه هاى خطّى، امرى نادر به شمار مى رود.
كتابهاى حديثى يى كه وى از آنها نسخه تهيه كرده، اغلب از اصول حديثى و كتابهاى دست اول شيعه هستند و غالبا قبل از قرن ششم هجرى تأليف شده اند.
اُرمَوى، استنساخ اين آثار را در نجف اشرف در سالهاى 1335 تا 1352قمرى انجام داده و گويا در اين مدّت، عمده اهتمام وى، به دست آوردن متون كهن حديثى شيعه و نوشتن نسخه اى از روى آنها بوده است.
اينكه اُرمَوى به چه منظورى اقدام به اين كار نموده، براى ما پوشيده است. آيا او درصدد تهيه مجموعه اى شامل احاديث اصيل شيعه براى خود بوده يا به دستور بزرگى اقدام به اين كار نموده، روشن نيست و از نسخه هاى موجود نيز چيزى در اين زمينه دستگير ما نمى شود. اما آنچه كه هست، او با اين كار خود،   آثار گرانقدرى را از معرض تلف حفظ نموده كه امروز نسخه برخى از آنها منحصر به همان دستنوشت اُرمَوى است.
امروز از نسخه هاى حديثى اُرمَوى، حدود 39 عدد آن در كتابخانه آستان قدس رضوى نگهدارى مى شود. اين عدد با بررسى «فهرست كتب خطّى كتابخانه آستان قدس» (ج41، نمايه كاتبان) و «فهرست الفبايى كتب خطّى» آن كتابخانه به دست آمده است؛ امّا شايد در همان كتابخانه نسخه هاى ديگرى از وى موجود باشند كه در اين فهرستها معرفى نشده اند.
همچنين با توجه به اينكه اغلب فهارس نسخه هاى خطّى فاقد فهرست اسامى كاتبان است، نمى توان معلوم كرد كه چه تعداد از نسخه هاى اُرمَوى در ساير كتابخانه ها نگهدارى مى شود.