نكته
ابن قتيبه مى گويد : خطبه هاى رسول خدا را دنبال كردم و دريافتم كه در آغاز اكثر آنها چنين است : «ستايش ، مر خدا راست . او را ستايش مى كنيم و از او يارى مى جوييم، و به او ايمان مى آوريم ، و بر او توكّل مى كنيم ، و از او طلب بخشايش مى كنيم ، و به سوى او توبه مى كنيم ، و از شرّ نفوس خود و بدى اعمالمان به خدا پناه مى بريم. هر كس خدا او را هدايت كند ، گمراه كننده اى نخواهد داشت ، و هر كس خدا گمراهش كند ، هدايت كننده اى نخواهد داشت ؛ و شهادت مى دهم كه خدايى جز اللّه نيست . او يكتاست و انبازى ندارد» .
و در برخى از خطبه ها چنين ديدم : «اى بندگان خدا! شما را به تقواى خداوند ، سفارش مى كنم و شما را به طاعت او فرا مى خوانم» و در خطبه اى از ايشان ديدم كه پس از حمد و ثناى خداوند ، چنين آمده بود : «اى مردم! براى شما نشانه هايى است . پس به سوى نشانه هاى خود ، راه پوييد ، و براى شما فرجامى است ، پس خود را به آن برسانيد. همانا مؤمن بين دو بيم است : بين زمانى كه بر او گذشته و نمى داند كه خداوند با او چه خواهد كرد ، و زمانى كه باقى مانده و نمى داند كه خداوند در آن ، چه سرنوشتى برايش رقم زده است . پس بنده بايد از جان خود براى خود ، و از دنيا براى آخرت ، و از جوانى پيش از پيرى ، و از زندگانى پيش از مرگ ، توشه برگيرد. سوگند به آن كه جان محمّد به دست اوست ، پس از مرگ ، عذرى پذيرفته نيست و پس از دنيا ، خانه اى جز بهشت يا جهنّم نيست» .
و دريافتم كه در آغاز هر خطبه ، ستايش خداست ، به استثناى خطبه عيد كه آغاز آن تكبير است.
