است كه در اينجا تا اندازه اى مورد كاوش قرار مى گيرد.
مى توان ادعا كرد كه تمامى روايات مربوط به عرض حديث بر قرآن در منابع شيعى و اهل سنت 48 روايت است. ۱
از اين ميان در منابع اهل سنت چهارده حديث هم آمده كه ده حديث آن غير مكرر است و در هيچ يك از آنها تعارض احاديث با يكديگر مفروض نيست. از اين چهارده حديث، يازده حديث از پيامبر منقول است كه هفت مورد آن غير مكرر است؛البته در احاديث ديگر نيز احتمال نقل به معنا و تكرارى بودن وجود دارد، كه از اين احتمال صرف نظر شد. در اين هفت حديث چنين حكم شده است:
ـ فلم أقله، و أنا قلته؛۲ـ فهو منى، فليس منى؛۳ـ فهو منى و أنا قلته، فليس منّى و لم أقله؛۴ـ فهو عنّى، فليس عنّى ؛۵ـ فخذوها، فدعوها؛۶ـ فأنا قلته، فليتبوأ مقعده من النّار.۷
در ميان احاديث غير منقول از پيامبر، يك حديث از ابن عباس است كه مى گويد: هرگاه
1.سنن الدارمى، ج ۱، ص ۱۴۶ ؛ مجمع الزوايد، ج ۱، ص ۱۷۰ ؛ تثبيت الإمامة، ص ۹؛ المعجم الكبير، ج ۲۱، ص ۲۴۴ ؛ سنن الدارقطنى، ج ۴، ص ۱۳۳ ؛ الكفاية في علم الرواية، ص ۴۷ ؛ نزهة الناظر و تنبيه الخاطر، ص ۱۰۲ ؛ كنز العمال، ج ۱، ص ۱۷۹، و ص ۱۹۶، ح ۹۲۲ و ص ۱۹ ح ۹۹۴ و ج ۱۰، ص ۲۳۰ ؛ أحكام القرآن، ج ۱، ص ۶۲۹ و ج ۴، ص ۳۸ ؛ تاريخ اليعقوبى، ج ۲، ص ۳۸۱.
2.مجمع الزوائد، ج ۱، ص ۱۷۰ ؛ المعجم الكبير، ج ۲۱، ص ۲۴۴ ؛ كنز العمال، ج ۱، ص ۱۹۶.
3.سنن الدار قطنى، ج ۴، ص ۱۳۳ ؛ الكفاية في علم الدراية، ص ۴۷۰ ؛ احكام القرآن، ج ۱، ص ۶۲۹.
4.تثبيت الإمامة، ص ۹ ؛ كنز العمال، ج ۱، ص ۱۷۹ و ص ۱۹۶.
5.احكام القرآن، ج ۳، ص ۳۸.
6.كنزالعمال، ج ۱، ص ۱۹۶.
7.همان، ص ۲۳.
