بدان معتقديم و نيز به خاطر دانش فراوان او كه هيچ يك از صحابه بدان پايه نمى رسند؛
2. عدم صحت سند اين روايت، آن گونه كه گذشت؛
3. عدم نقل اين روايت در مصادر معتبر ما و اختصاصى بودن نقل آن در مصادر اهل سنّت؛
4. معارض بودن اين روايات با روايات مفصلّى كه برخى از لحاظ سند در طريق شيعه و سنى معتبر بوده و حقيقت اين واقعه را روشن مى سازد و اين كه آن حضرت آنها را نسوزاند، بلكه دود بر آنها گسترد تا از خفگى مردند؛
5. وجود قراين بى شمار، از پيرو خوارج بودن عكرمه كه در معرّفى او آمد گرفته تا آتش زدن به دست ابو بكر و خالد كه اين روايت با هدف موافق سازى عمل على(ع) با عمل آنان در اين حوادث جعل شده است.
بعد از تمامى اين سخنان آيا ما حق نداريم بگوييم كه عبارت «من بدل دينه فاقتلوه» مشهور است، مضمون آن صحيح است و امّا اصلى ندارد؟! من فكر نمى كنم كه محقق منصف با اين سخن مخالف باشد.

(V)الطرق إلى اللّه بعدد أنفاس الخلائق

اين عبارت در ميان مردم، خصوصاً بين عرفا ـ آن گونه كه گفته مى شود ـ شهرت داشته و بيشتر در بين صوفيه متداول است، تا آن جا كه مردم گمان مى برند كه اين عبارت بى ترديد حديثى قدسى است. ديده مى شود كه ايشان هرگاه بخواهد درستى روش معين يا شكلى مشخص را براى نزديكى به خداى ـ عزّوجّل ـ به اثبات رسانند، بدين عبارت استشهاد مى نمايد. شهرت اين عبارت به حدى است كه برخى از علما آن را به پيامبر(ص) نسبت مى دهند و آن را حديثى مأثور از جانب آن حضرت قلمداد مى نمايند. ^۱
اما بايد گفت كه اين عبارت، حديث نيست ؛ زيرا اثرى از آن در ميان كتب روايى مسلمانان ـ تا آن جا كه جست وجو در برنامه هاى رايانه اى اجازه داد ـ نيافتيم.