درايه بدانيم يا خير ـ داراى مباحث ارزشمندى در زمينه حديث است. در اين رساله، راوندى، نخست به تعريف «خبر متواتر» و شرايط تحقّق آن پرداخته است كه همان تعريف پيشينيان از آن است. وى تأكيد مى كند كه در مباحث صلات و حدود آن، احكام زكات، روزه و احكام آن، و حج و شرايط آن، و همين طور وجوه نكاح و طلاق، خبر متواتر وجود دارد.
و در مباحثى مانند مسائل ديات، حدود تواتر، مفقود است كه در اين گونه موارد، اجماع اماميه، جايگزين خبر متواتر است. ۱
پس از خبر متواتر و اجماع، نقل نايب خاصّ امام در واجبات، حجّيت دارد و پس از آن، نقل فرد عادل از مثل خود در باب واجبات با نبود معارض، حجّت است. ۲ عناوين برخى ديگر از فصول كتاب عبارت اند از: نشانه هاى اخبار فاسد، نشانه هاى سقوط عمل به خبرى كه صدق راويان آن قطعى است، علل اختلاف در اخبار، و عرضه اخبار بر قرآن. ۳
قطب الدين راوندى، همچنين در رساله اى كوتاه به نام تحرير بيان الأخبار الّتى فى أول الاستبصار (شرح مقدمه الاستبصار)، مطالب شيخ طوسى در آغاز كتاب الاستبصار در باب خبر متواتر و غير متواتر و همچنين راهكارهاى تعارض اخبار را شرح نموده است.
نسخه هاى خطّى اين كتاب در كتاب خانه دانشگاه تهران و كتاب خانه مسجد اعظم قم موجود است. ۴
سده هفتم
در قرن هفتم، محقّق حلّى (م 676 ق) در كتاب اصولى معارج الأصول، مباحث
1.مختصر رسالة فى أحوال الأخبار، ص ۲۶۵ ـ ۲۶۶ (منتشره شده در: ميراث حديث شيعه، دفتر پنجم).
2.همان، ص ۲۶۷.
3.متأسفانه در تلخيص رساله، مطالب مربوط به برخى فصول نيامده و تنها به عنوان فصل، بسنده شده است.
4.فهرستگان نسخ خطّى (درايه و رجال)، ص ۱۷.
