نكاتی در باره اهمیت آثار شيخ صدوق - صفحه 196

نكاتى درباره اهميّت آثار شيخ صدوق

؛ محمدكاظم رحمتى ۱

اشاره: ابو جعفر محمّد بن على بن حسين بن بابويه قمى (م 381ق) ۲ مشهور به شيخ صدوق، از عالمان اماميه اواخر دوره غيبت صغرا (260 ـ 329 ق) و دهه هاى آغازين غيبت كبرا است كه آثار حديثى فراوانى از خود بر جا نهاده است. ۳ اين آثار، نه تنها

1.كارشناسى ارشد تاريخ اسلام.

2.براى آگاهى از شرح حال شيخ صدوق در مصادر كهن رجالى اماميه، ر. ك: رجال النجاشى، تحقيق: السيّد موسى الشبيرى الزنجانى، قم، ۱۴۱۸ق، ص ۳۸۹ ـ ۳۹۲ ؛ الفهرست، ابن النديم، ص ۲۴۶ ؛ معالم العلماء، ابن شهرآشوب، ص ۱۱۱ ـ ۱۱۲ ؛ الفهرست، الطوسى، تحقيق: سيد عبدالعزيز الطباطبايى، قم، ۱۴۲۰ق، ص ۴۴۲ ـ ۴۴۴.

3.در مورد آثار شيخ صدوق ر. ك: مدخل «ابن بابويه» در دائرة المعارف بزرگ اسلامى، ج ۳، ص ۶۲ ـ ۶۶. نوشته احمد پاكتچى، در مجلاّت اسلام شناسى، درباره شيخ صدوق، تقريباً مقاله مهمّى وجود ندارد و چند نوشته موجود، اغلب ترجمه هايى از برخى آثار شيخ صدوق است. آصف بن على كتاب الاعتقادات شيخ صدوق را به انگليسى ترجمه كرده ست. Asaf A. Afyzee, A shiite creed. A translation of I - Imamiyyah (the beliefs of the Imamiyyah, Abu Ja far Muhammad b. Ali Ibn Babawayh al - Saduq, Revised ed - Tehran: World Orgnization for Islamic Services, ۱۹۸۲, pp. ۱۸۵. مشخصات اين آثار چنين است: The Early Imamiyyah shiite Thinkers (New Deihli, ۱۹۵۵), pp. ۳۹ - ۷۷. Sted Wahid Akhtar, Introduction to Imamiyyah scholars: Al - Saduq and his Works Al - Tawhid, ۳ i, ۱۹۸۵, pp. ۸۰ - ۱۱۸. I. K. A. Howard (Translaror), THe (story) of events after the Killing of al - Husayn b. Ali b. abi Talib, Peace be upon him , Ibn Babuya al - Saduq, Alseraat, ۳ iv, ۱۹۷۷, pp. ۲۵ - ۲۹. به تازگى محمّد اسماعيل مارچينكوفسكى، مقاله اى درباره آل بويه نگاشته و در آن، نكاتى از زندگى شيخ صدوق را آورده است ؛ امّا اين مقاله، فاقد مطلب تازه اى است و تنها مطالب دانسته درباره شيخ صدوق را كه در اغلب مقدّمه هاى كتاب هاى وى آمده، در بر مى گيرد. ر. ك: Muhammad Ismail Marcinkowski, tTwelver Shiite Scholarship and Buyid Dom ination: A Glance on the and Tines of Ibn Babawayh al - Saduq (D. ۳۸۱/۹۹۱), Isslamic Quarterly, ۱۹۹۹, pp. ۱۹۹ - ۲۲۲.

صفحه از 247