فراوانى وجود داشته است. ^۱
بر اساس برخى شواهد، در اين موضوع وجود دو خطّ فكرى در ميان اماميه مى توان سخن گفت. گروه نخست، معتقد بودند كه ائمه، علم خود را از م آخذ مكتوب و تدوين شده توسط امامان قبلى به دست مى آورند (يعنى علم ائمه، حاصل اجتهاد است). ^۲ گروه دوم به مُلهم و محدَّث بودن ائمه اعتقاد داشتند. در روايتى به نقل از جعفر بن محمّد حضرمى آمده كه ذَريح بن محمّد مُحاربى، از اصحاب امام صادق(ع)، از امام پرسيده است كه آيا ايشان با مسئله اى برخورد مى كنند كه درباره آن، چيزى از پيامبر(ص) به آنها نرسيده باشد؟ حضرت، اين مطلب را رد كرده و از افزون شدن علم امام سخن گفته است. عبداللّه بن طلحه نهدى كه اين خبر را از ذريح نقل كرده، تعصب خود را از اين مطلب بيان كرده كه ذريح، استدلالى در تأييد اين مطلب آورده است. ^۳
اين گروه، ائمّه را افرادى مى دانند كه به همه لغات و زبان ها علم دارند. ^۴ در متون امامى، شواهدى دالّ بر اين دو گروه بندى وجود دارد. كشّى به نقل از ابوالحسن على بن محمّد بن قتيبه ^۵ در ذيل شرح احوال فضل بن شاذان (م 260ق) آورده كه ميان شيعيان نيشابور در مسئله علم امام، اختلاف رخ داد. گروهى مى گفتند پيامبر، كسى است كه زبانِ تمام مردمان روى زمين، پرندگان و آنچه را كه خداوند خلق كرده،