احتمال وجود دارد كه ابوطالب هارونى نيز اصل انتقادها را از ابوزيد علوى اخذ كرده و مراد و هدف شيخ صدوق در كتاب خود از عالمى زيدى، تنها ابو زيد علوى باشد.

ابو زيد علوى و انتقاد از اماميه

مهم ترين عالم زيدى ناقد آراى اماميه در مسئله غيبت، عالم زيدى ابو زيد عيسى بن محمّد بن احمد (م 326ق) است. اثر مشهور وى الاشهاد است. ابن قبّه، همان گونه كه در قبل اشاره شد، كتاب نص الاشهاد را در نقد اين كتاب وى نگاشته است. شيخ صدوق، انتقادات متكلّمى زيدى، بدون تصريح به نام وى، نقل كرده است. محور اين انتقادها، حصر تعداد ائمه به دوازده تن است. ^۱ به واقع، مهم ترين اعتراض زيديه و معتزله به اماميه، نوظهور بودن عقيده تعداد ائمه به دوازده تن است. سخن زيديه اين بود كه چنين عقيده اى در ميان اماميه، قولى است كه آنها در پى غيبت ابراز كرده اند. شيخ صدوق در اين مورد مى نويسد:
يكى از زيديه گفته است روايتى كه دلالت بر آن دارد كه تعداد ائمه دوازده تن است، سخن جديدى است كه اماميه مى گويد و بر صحّت آن احاديثى جعل كرده اند. ^۲
اين متكلّم زيدى در ادامه استدلال هايى اين گونه آورده است:
اگر پيامبر به امّت، نام امامان دوازده گانه را گفته است، براى چه چنين به اين سو و آن سو درافتاده اند و چنين خطاى بزرگى را مرتكب شده اند؟ همچنين، آنچه كه موجب ردّ اين عقيده اماميه است، حيرانى بزرگان اماميه درباره زمان وفات ائمه است. اگر خبر دالّ بر امامت دوازده امام صحيح است، چرا مردمان بعد از وفات امام صادق(ع) در امامت جانشين وى به ترديد افتادند و گروهى به امامت