به نظر مرحوم علامه در اين روايت «مسيرة عن عبدالعزيز» محرف «ميسرة بن عبدالعزيز» است؛ ۱ بر خلاف روايت ديگرى كه التهذيب در زيادات حج نقل نموده است:
عن صفوان بن يحيى الازرق عن ابى الحسن(ع): سالته عن امرأة تمتعت بالعمرة الى الحج ففرغت من طواف العمرة.... ۲
كه دراين روايت مرحوم علامه «صفوان بن يحيى الارزق» را محرف «صفوان عن يحيى الارزق» مى دانند. ۳
6 . تحريف در اِسناد روايت به كتاب
نمونه هايى از اين نوع تحريف را قبلاً در بحث جوامع متاخر ذكر نموديم، ولى اين نوع تحريف اختصاص به جوامع متاخر ندارد؛ به عنوان نمونه التهذيب روايت زير را از الكافى نقل نموده است:
عن زرارة، عن الباقر(ع): الاذان جزم بافصاح الالف و الهاء و الاقامة حدر. ۴
علامه اين روايت را در الكافى نيافته و وسائل و حاشيه نويس آن نيز نتوانسته اند آن را در الكافى بيابند، فقط در كمال تعجب، الوافى آن را از كتاب الكافى نقل كرده ۵ كه آن هم احتمالاً اشتباه است، چون در مقابل از خود التهذيب نقل نكرده است. ۶
ب) اقسام تحريف در متن
اقسام تحريف هايى كه ممكن است در متن روايت روى دهد نيز متعدد است، كه در اين قسمت به برخى از آنها اشاره نموده و مثال هايى را براى هر يك مى آوريم:
1.النجعة، ج ۴، ص ۱۱.
2.تهذيب ال آحكام، ج ۵، ص ۳۹۸.
3.النجعة، ج ۵، ص ۳۰۶.
4.تهذيب ال آحكام، ج ۲، ص ۵۸.
5.الوافى، ج ۷، ص ۵۷۶.
6.النجعة، ج ۲، ص ۲۱۶.
