قرار دارد و پرواز اينها، پرواز جبراييل است؛ آن هم در دوران كودكى؛ و إلاّ در دوران امامت كه جبراييل و امثال جبراييل به گردشان نمى رسند. اين يك بيان ذوقى است؛ بيان خوب و شيرينى هم هست. ما اين همه در قرآن بيانات كنايى و ادبى و لطيف داريم. «الرّحمان على العرش استوى»^۱ يعنى چه؟ يعنى خدا روى تخت نشسته و چهار زانو زده، كه حنابله اين طور فهميده اند؟! در محاورات ادبى و ذوقى، اين يك معناى متعارف است. گاهى اوقات انسان با دقت در مضمون روايات، معانى بسيار لطيف، ذوقى و جالبى درك مى كند.
ائمه، امراء الكلام بودند ـ «و بعد، فنحن امراء الكلام» ^۲ ـ و حرف هاشان، حرف هاى ذوقى، شيرين، شيوا و برجسته بوده است. اگر انسان بخواهد عاميانه نگاه كند، معانى الفاظ دگرگون مى شود. در شعر امام: «چشم بيمار تو را ديدم و بيمار شدم»، اگر بنا باشد همين معناى عادى را استنباط كنيم، معلوم مى شود كسى بوده كه چشمش مثلاً بيمارى تراخم داشته و امام ـ رضوان اللّه عليه ـ چشم او را ديده اند و بيمار شده اند! اين است معناى واقعى شعر؟! انسان اگر با ديد شعر فهمى نگاه كند، معنايش اين نيست؛ اما اگر با ديد عوامانه محض نگاه كند، معنايش همين است؛ امام چشم تراخمى را ديده اند و لابد از غصه بيمار شده اند! بنابراين، نمى شود كلمات كسانى را كه آيات بلاغت و امراى بيان و كلام بودند، اين طورى معنا كرد.
اميدواريم خداوند ـإن شاءاللّه ـ شما را موفق بدارد. شماها جوان و ـالحمدللّه ـ با استعداديد و خدا را شكر كه اساتيد خوبى هم داريد. كاش در دوره جوانى ما هم هم چنين اساتيد خوبى مى بودند و ما از آنها استفاده مى كرديم، كه متأسفانه چنين چيزى پيش نيامد! مدير دلسوز دنبال گير خسته نشويى مثل جناب آقاى رى شهرى ـالحمدللّه ـ دنبال اين قضيه هستند. خدا را شكر مى كنيم؛ هم بر وجود شماها، و هم بر وجود اين بزرگواران.
والسلام عليكم و رحمه اللّه و بركاته